Project Gutenberg's La Legendo de Dorm-Valeto, by Washington Irving  
  
This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with  
almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or  
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included  
with this eBook or online at www.gutenberg.org  
  
  
Title: La Legendo de Dorm-Valeto  
  
Author: Washington Irving  
  
Translator: Edwin Grobe  
  
Release Date: September 16, 2006 [EBook #19293]  
  
Language: Esperanto  
  
Character set encoding: UTF-8  
  
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK LA LEGENDO DE DORM-VALETO ***  
  
  
  
  
Produced by Robert L. Read, William Patterson and the  
Online Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net  
  
  
  
  
  
  

En la sin'o de unu el tiu'j ampleks'a'j krek'o'j dent'ant'a'j la orient'a'n bord'o'n de Hudson'o-River'o, ĉe tiu larĝ'a pli'grand'iĝ'o de la akv'o'voj'o nom'it'a far'e de la antikv'a'j Nederlandaj navig'ist'o'j Tapan-Lag'o, kaj kie tiu'j last'a'j ĉiam antaŭ'zorg'e mal'alt'ig'is si'a'j'n vel'o'j'n, pet'ant'e la protekt'o'n de Sankt'a-Nikolao dum la trans'navig'ad'o, kuŝ'as et'a merkat'vilaĝ'o nom'iĝ'ant'a ĉe kelk'a'j Verd'a-Vilaĝ'o sed kiu pli kutim'e kaj pli taŭg'e nom'iĝ'as Lant'o-Vilaĝ'o.

Tiu'n nom'o'n, laŭ'oni'dir'e, el'pens'is antaŭ'temp'e la estim'at'a'j dom'mastr'in'o'j de la apud'situ'ant'a region'o pro en'radik'iĝ'int'a inklin'o de si'a'j edz'o'j lant'i ĉe la vilaĝ'a trink'ej'o en merkat'o'tag'o'j. Kia ajn est'u tio, mi ne garanti'as la fakt'o'n. Mi alud'as ĝi'n nur dezir'ant'e est'i preciz'a kaj aŭtent'a.

Ne mal'proksim'e dis'de tiu vilaĝ'o—pov'as est'i du mejl'o'j'n for—situ'as valet'o, aŭ pli bon'e dir'it'e, ter'sin'o, ĉirkaŭ'at'e de alt'a'j mont'et'o'j, kiu est'as unu el la plej trankvil'a'j lok'o'j de la tut'a mond'o. Mal'grand'a roj'o tra'flu'et'as ĝi'n, murmur'ant'e nur sufiĉ'a'kvant'e por lul'ripoz'ig'i preter'pas'ant'o'n. Mal'oft'a koturn'fajf'o aŭ peg'klak'o est'as preskaŭ la sol'a son'o kiu iam inter'romp'as la konstant'a'n trankvil'o'n.

Mi tio'n memor'as, ke kiam mi est'is jun'ul'o, mi'a unu'a prov'o pri sciur'ĉas'ad'o okaz'is en bosk'o de alt'a'j jugland'arb'o'j kiu ombr'as unu flank'o'n de la val'o. Mi vag'en'ir'is ĝi'n je tag'mez'o kiam la tut'a natur'o precip'e silent'is kaj mi'n ek'tim'ig'is la bru'eg'o de mi'a propr'a paf'il'o kiam ĝi romp'is la ĉirkaŭ'ant'a'n sabat'a'n trankvil'o'n kaj ĝi'n daŭr'ig'is kaj re'son'ig'is ties koler'a'j eĥ'ad'o'j. Se iam mi dezir'us ripoz'ej'o'n kie pov'i re'tir'iĝ'i, for'las'int'e la mond'o'n kaj ties distr'aĵ'o'j'n, kaj pas'ig'i rev'ant'e la et'a'n rest'aĵ'o'n de mal'trankvil'a viv'o, mi kon'as neni'a'n ej'o'n pli taŭg'a'n ol tiu valet'o.

Pro la sen'mov'a trankvil'o de la lok'o kaj la kurioz'a karakter'o de ties loĝ'ant'o'j, kiu'j est'as post'e'ul'o'j de la origin'a'j Nederlandaj koloni'int'o'j, tiu protekt'at'a valet'o de long'a temp'o nom'iĝ'as Dorm-Valet'o kaj ties rustik'a'j'n loĝ'ant'o'j'n oni krom'nom'as Dorm-VALETANOJ tra la tut'a najbar'a region'o. Dorm'ig'a aŭ rev'ig'a influ'o ŝajn'as super'pend'i la valet'o'n kaj penetr'i la etos'o'n mem. Iu'j dir'as ke sorĉ'is la lok'o'n grav'a German'a kurac'ist'o dum la fru'a'j tag'o'j de la koloni'o. Ali'a'j dir'as ke mal'jun'a Indi'an'a trib'estr'o, ŝaman'o aŭ magi'ist'o de si'a gent'o, okaz'ig'is indiĝen'a'j'n rit'o'j'n tie antaŭ ol mal'kovr'is la land'o'n Mastr'o Hendriko Hudson'o.

Cert'e est'as ke la lok'o daŭr'e ag'as sub'reg'e de iu magi'a potenc'o kiu trud'as sorĉ'o'n al la mens'o'j de la tie'a'j bon'hom'o'j, promen'ig'ant'e ili'n en sen'inter'romp'a sonĝ'ad'o. Ili est'as adept'o'j pri ĉiu'j spec'o'j de mir'ig'a'j kred'o'j, em'as spert'i tranc'o'j'n kaj vizi'o'j'n, oft'e vid'as strang'a'j'n event'o'j'n, aŭd'as muzik'o'n kaj voĉ'o'j'n en la aer'o. La tut'a region'o abund'eg'as je lok'a'j rakont'o'j, hant'it'a'j pejzaĝ'o'j kaj krepusk'a'j superstiĉ'o'j. Stel'o'j fal'as kaj meteor'o'j bril'eg'as pli oft'e super tiu valet'o ol en ali'a'j part'o'j de la land'o, kaj Inkub'o, kun tut'a arme'o da Inkub'id'o'j, ĝi'n util'ig'as kiel plej ŝat'at'a'n lud'ej'o'n.

La reg'a fantom'o kiu hant'as tiu'n sorĉ'it'a'n region'o'n tamen kaj ŝajn'as estr'i ĉiu'j'n aer'a'j'n potenc'ul'o'j'n, est'as sen'kap'a rajd'ant'o. Kelk'a'j region'an'o'j raport'as ke ĝi est'as la fantom'o de Hes'a soldat'o kies kap'o'n for'port'is kanon'kugl'o okaz'e de sen'nom'a batal'o de Sen'de'pend'ec'o-Milit'o kaj kiu'n kamp'ar'an'o'j ek'vid'as de temp'o al temp'o antaŭ'e'n'hast'ant'a'n en la nokt'a mal'hel'o kvazaŭ sur vent'o'flug'il'o'j. La hant'ej'o'j de la fantom'o situ'as ne nur en la valet'o sed foj'e ampleks'as apud'ir'ant'a'j'n voj'o'j'n kaj precip'e la are'o'n ĉirkaŭ'ant'a'n ne mal'proksim'a'n preĝ'ej'o'n.

Efektiv'e, kelk'a'j el la plej aŭtent'a'j histori'ist'o'j de la koncern'a region'o, zorg'em'e kun'ig'int'e kaj kontrol'kompar'int'e la mal'konstant'a'j'n inform'er'o'j'n pri tiu aper'ant'aĵ'o, asert'as la jen'o'n: la korp'o de la soldat'o kuŝ'as en'ter'ig'it'e en la preĝ'ej'a tomb'ej'o; la fantom'o for'rajd'as ĉiu'nokt'e al la batal'kamp'o serĉ'ant'e si'a'n kap'o'n; pri la sag'ritm'a rapid'ec'o je kiu ĝi foj'e laŭ'ir'as la valet'o'n, kvazaŭ nokt'o'mez'a fulm'aĵ'o, respond'ec'as la mal'fru'a hor'o kaj la bezon'o re'ven'i al la preĝ'ej'a tomb'ej'o antaŭ nov'a tag'iĝ'o.

Tia est'as la ĝeneral'a en'hav'o de tiu legend'a superstiĉ'o proviz'int'a hom'o'j'n de tiu ombr'o'region'o per tiom da fantazi'a'j rakont'o'j. Kaj la fantom'o nom'iĝ'as antaŭ ĉiu'j tie'a'j kamp'ar'a'j kamen'o'j: la Sen'kap'a Rajd'ant'o de Dorm-Valet'o.

Mir'ind'e est'as ke la vizi'em'o kiu'n mi menci'is ekzist'as ne nur ĉe la de'nask'a'j loĝ'ant'o'j de la valet'o. Sen'konsci'e ĝi'n en'sorb'as ankaŭ ĉiu nov'al'ven'int'a val'an'o loĝ'int'a tie dum iom da temp'o. Kiom ajn vigl'a'mens'a'j ili est'is antaŭ ol en'ir'i tiu'n dorm'land'o'n, ili ne rezist'as en'spir'i baldaŭ'et'e la sorĉ'a'n influ'o'n de la aer'o kaj komenc'as fantazi'i: spert'i sonĝ'o'j'n, vid'i aper'aĵ'o'j'n.

Mi menci'as tiu'n trankvil'ej'o'n kun la plej alt'a laŭd'o ĉar est'as jen'lok'e, en tia'j mal'grand'a'j izol'it'a'j Nederlandaj val'o'j dis'e ensinigitaj en la grand'a Nov-Jork-Ŝtat'o ke ad'e sen'ŝanĝ'iĝ'as loĝ'ant'ar'o, mor'o'j kaj kutim'o'j, dum preter'kur'eg'as ili'n sen'atent'e la torent'eg'o da migr'ad'o kaj pli'bon'iĝ'o est'ig'ant'a tiel sen'ĉes'a'j'n ŝanĝ'o'j'n en ali'a'j region'o'j de tiu sen'ripoz'a land'o. Ili sam'as kiel tiu'j et'a'j trankvil'a'j akv'o'poŝ'aĵ'o'j apud'lim'ig'ant'a'j rapid'a'n river'et'o'n en kiu'j ni pov'as rimark'i pajl'er'o'n aŭ aer'glob'et'o'n flos'ad'i trankvil'e ĉe'ankr'e aŭ rotaci'i hezit'e en si'a et'a haven'aĵ'o nepr'e mal'atent'a'n pri la hast'eg'o de la pas'ant'a flu'o. Kvankam nun for'pas'is mult'a'j jar'o'j ek'de kiam mi sub'promen'ad'is la pigr'a'j'n ombr'o'j'n de Dorm-Valet'o, mi preskaŭ cert'as pov'i renkont'i la sam'a'j'n arb'o'j'n kaj la sam'a'j'n famili'o'j'n viv'ant'a'j'n ankoraŭ hodiaŭ en veget'a lant'ad'o en ties protekt'at'a sin'o.

En tiu krom'lok'o de la natur'o loĝ'is en mal'nov'a period'o de la Uson'a histori'o, tio est'as, antaŭ ĉirkaŭ tri'dek jar'o'j, estim'at'a est'ul'o nom'iĝ'ant'a Ikabodo Gru'o kiu gast'is, aŭ, laŭ si'a vort'o, "lant'is" en Dorm-Valet'o cel'e al instru'i la infan'o'j'n de la komun'um'o. Li nask'iĝ'is en Konektikut'o, ŝtat'o proviz'ant'a Uson'o'n per pionir'o'j ne nur por la arb'ar'o sed ankaŭ por la mens'ar'o kaj dis'send'ant'a ĉiu'jar'e arme'o'j'n da sovaĝ'ej'lim'a'j arb'ar'ist'o'j kaj kamp'ar'a'j lern'ej'estr'o'j.

La famili'nom'o Gru'o ne mal'taŭg'is al li'a person'o. Li eg'e alt'is sed eg'e magr'is, hav'ant'e mal'larĝ'a'j'n ŝultr'o'j'n, long'a'j'n brak'o'j'n kaj krur'o'j'n, man'o'j'n preter'pend'ant'a'j'n laŭ'ŝajn'e je tut'a mejl'o li'a'j'n manik'o'j'n, pied'o'j'n kapabl'a'j'n funkci'i kiel ŝovel'il'o'j, kaj tut'a'n fram'o'n eg'e mal'streĉ'e munt'it'a'n. La kap'o'n li hav'is mal'grand'a'n kaj plat'a'n supr'aĵ'e kun gigant'a'j orel'o'j; grand'a'j, verd'a'j, vitr'a'j okul'o'j; kaj long'a galinag'naz'o aspekt'ant'a kiel vent'o'flag'o sid'ant'a sur li'a spindel'kol'o por indik'i la blov'direkt'o'n de la vent'o. Vid'ant'e li'n laŭ'paŝ'eg'i mont'et'first'o'n en vent'a tag'o, dum li'a'j vest'aĵ'o'j puf'iĝ'is kaj flirt'is ĉirkaŭ li, oni pov'int'us erar'e li'n ident'ig'i kiel mal'sat'eg'di'o'n sur'ter'e'n mal'supr'e'n'ven'int'a'n aŭ ĉifon'a'n bird'o'tim'ig'il'o'n el'fuĝ'int'a'n maiz'kamp'o'n.

Li'a lern'ej'o est'is mal'alt'a unu'ĉambr'eg'a konstru'aĵ'o krud'e munt'it'a el ŝtip'o'j. La fenestr'o'j est'is du'on'e vitr'it'a'j, du'on'e ripar'it'a'j per apart'a'j foli'o'j el mal'nov'a'j lern'libr'o'j. Dum liber'a'j hor'o'j geni'e sekur'ig'is la lern'ej'o'n fleks'ebl'a branĉ'et'o tord'it'a ĉirkaŭ la pord'o'man'il'o'n kaj palis'o'j star'ig'it'a'j kontraŭ la fenestr'o'ŝutr'o'j'n. Tial, kvankam ŝtel'ist'o pov'us eg'e facil'e en'ir'i la ej'o'n, iom ĝen'e est'us ĝi'n el'ir'i: ide'o kiu'n la arkitekt'o, Josto Van-Haŭteno, prunt'e'pren'is sen'dub'e de la model'o de la mister'a angil'kapt'il'o.

La lern'ej'o star'is en iom sol'ec'a tamen plaĉ'a lok'o ĉe'baz'e mem de arb'ar'a mont'et'o proksim'e al flu'ant'a roj'o kaj sub la branĉ'o'j de gigant'a betul'o kresk'ant'a ĉe unu ekstrem'aĵ'o. De tie oni pov'is aŭd'i en dorm'ig'a somer'tag'o la mal'laŭt'a'n murmur'ad'o'n de lern'ant'a'j voĉ'o'j, recit'ant'a'j lecion'o'j'n, iom zum'ant'a'j kiel abel'o'j en abel'uj'o, inter'romp'at'a'j de temp'o al temp'o far la aŭtoritat'a voĉ'o de la majstr'o, parol'ant'a en minac'a aŭ postul'a ton'o: aŭ, laŭ'hazard'e, far la tim'ig'a son'o de betul'branĉ'a vip'o dum li urĝ'e antaŭ'e'n'ir'ig'is mal'fru'a'n lant'int'o'n laŭ la flor'a voj'o de lern'ad'o. Ver'dir'e, li est'is konscienc'a vir'o kaj ĉiam pri'atent'is la or'a'n maksim'o'n: "Mal'uz'u la verg'o'n, mis'konduk'u la infan'o'n!" La lern'ant'o'j de Ikabodo Gru'o ne mis'konduk'iĝ'is.

Mi ne dezir'as pens'ig'i tamen ke li nombr'iĝ'is inter tiu'j kruel'a'j lern'ej'a'j potenc'ul'o'j kiu'j ĝu'as dolor'ig'i si'a'j'n sub'ul'o'j'n. Tut'e kontraŭ'e, li dis'don'is just'ec'o'n prudent'e, ne rigor'e, for'ig'ant'e la ŝarĝ'o'n de sur la dors'o'j de la mal'fort'a'j, ĝi'n re'met'ant'e sur tiu'j'n de la fort'a'j. La et'a'n du'on'kresk'int'a'n adolesk'ant'o'n ek'spasm'ant'a'n je la unu'a mov'o de la verg'o li preter'pas'is indulg'e. La postul'o'j'n de la just'ec'o li plen'um'is trud'ant'e du'obl'a'n pun'o'n al iu mal'grand'a, mal'bon'kondut'a, mal'bon'senc'a, larĝ'bask'a, Nederlanda bub'o kiu sub'verg'e paŭt'is kaj puf'iĝ'is kaj obstin'iĝ'is kaj mal'afabl'iĝ'is. Ĉio'n tio'n li nom'is "plen'um'i si'a'n dev'o'n al la ge'patr'o'j" kaj neniam li est'ig'is pun'o'n sen post'al'don'i la promes'o'n tiel konsol'a'n al la dolor'iĝ'ant'a bub'o, ke "li memor'os ĝi'n kaj dank'os li'n pro ĝi ĝis en la plej long'a tag'o de si'a viv'o".

Kiam fin'iĝ'is la lern'tag'o li eĉ kun'ul'iĝ'is kaj kun'lud'ant'iĝ'is kun la plej grand'a'j knab'o'j kaj en fest'o'tag'a'j post'tag'mez'o'j hejm'e'n're'ven'ig'is konvoj'e kelk'a'j'n el la pli mal'grand'a'j hav'ant'a'j hazard'e bel'a'j'n frat'in'o'j'n aŭ dom'mastr'in'a'j'n patr'in'o'j'n admir'at'a'j'n pro ili'a alt'kvalit'a kuir'art'o. Efektiv'e, end'is al li ad'e bon'rilat'iĝ'i kun la lern'ant'o'j. Tiom mal'mult'kvant'is la salajr'o kiu'n la lern'ej'o pag'is al li ke ĝi apenaŭ sufiĉ'int'us li'n proviz'i per ĉiu'tag'a pan'o ĉar li est'is avid'eg'a manĝ'ant'o kaj, kvankam mal'dik'a, dispon'is la ŝveliĝkapablon de anakond'o. Feliĉ'e, laŭ la kamp'ar'a kutim'o de tiu region'o, la ge'patr'o'j de li'a'j lern'ant'o'j li'n part'e viv'ten'is, gast'ig'ant'e li'n ĉe si'a'j farm'bien'o'j. Ĉe tiu'j li loĝ'is si'n'sekv'e laŭ po'semajn'a vic'o'ritm'o. Tial li ĉirkaŭ'vizit'is la tut'a'n komun'um'o'n, kun'port'ant'e ĉiu'j'n sur'ter'a'j'n posed'aĵ'o'j'n en katun'a naz'tuk'eg'o.

Por ke ĉio tio ne super'ŝarĝ'u la sub'ten'kapabl'o'n de li'a'j kun'gast'ig'ant'o'j kamp'ar'a'j kiu'j em'is konsider'i lern'ej'a'j'n kost'o'j'n kiel dolor'ig'a'n ĝen'o'n kaj lern'ej'estr'o'j'n kiel simpl'a'j'n parazit'o'j'n, li dispon'is pri divers'a'j rimed'o'j si'n far'i util'a kaj afabl'a. Foj'e li help'is la kultiv'ist'o'j'n pri ili'a'j pli facil'a'j bien'task'o'j: rikolt'ant'e fojn'o'n, ripar'ant'e bar'il'o'j'n, trink'ig'ant'e ĉeval'o'j'n, hejm'e'n're'ven'ig'ant'e bov'o'j'n el'paŝt'ej'e, tranĉ'ant'e lign'o'n por vintr'a'j fajr'o'j. Al'don'e li flank'e'n'las'is en'tut'e la reg'ant'a'n dign'o'n kaj nepr'a'n potenc'o'n per'e de kiu'j li sinjor'iĝ'is en si'a lern'ej'a imperi'et'o kaj mir'ig'e mild'iĝ'is kaj humil'iĝ'is. Li si'n favor'ig'is ĉe la patr'in'o'j dorlot'ant'e la infan'o'j'n, precip'e la plej jun'a'j'n, kaj, kvazaŭ Bibli'a leon'o kuŝ'ant'a pac'e apud ŝaf'id'o, dum long'a hor'si'n'sekv'o kutim'is sid'i kun infan'o sur genu'o, sam'temp'e ŝancel'ant'e lul'il'o'n per la ali'a pied'o.

Krom si'a'j ceter'a'j okup'o'j, li rol'is kiel kant'o'majstr'o de la komun'um'o kaj gajn'is mult'a'j'n bril'a'j'n ŝiling'o'j'n instru'ant'e la jun'ul'o'j'n pri psalm'o'kant'ad'o. Eg'e fier'ig'is li'n star'iĝ'i dimanĉ'maten'e antaŭ la preĝ'ej'a ador'ant'ar'o kun ĥor'o da elekt'it'a'j kant'ant'o'j kaj tie, si'a'opini'e, venk'i la influ'konkurs'o'n kontraŭ la pastor'o. Cert'e est'as ke li'a voĉ'o super'son'is tiu'j'n de la ceter'a'j kult'an'o'j. Efektiv'e, ankoraŭ hodiaŭ ek'aŭd'iĝ'as foj'e en trankvil'a'j dimanĉ'a'j maten'o'j en tiu preĝ'ej'o strang'a'j trem'aĵ'o'j kaj eĉ du'on'mejl'o'n for, ĉe la kontraŭ'flank'a bord'o de la muel'lag'et'o, aŭtent'a'j post'rest'int'a'j son'aĵ'o'j antaŭ'e el'ir'int'a'j, laŭ'oni'dir'e, la naz'o'n de Ikabodo Gru'o.

Tial per'e de divers'a'j et'a'j improviz'ad'o'j efektiv'ig'it'a'j en tiu geni'a manier'o kutim'e nom'iĝ'ant'a "per kurb'o aŭ per zigzag'o", la dign'a pedagog'o sufiĉ'e toler'ebl'e sukces'is, spert'ant'e, laŭ la opini'o de ĉiu'j neni'o'n sci'ant'a'j pri mens'a labor'o, plaĉ'eg'e facil'a'n viv'o'n.

Kutim'e, la lern'ej'estr'o est'as vir'o al kiu atribu'as iom'a'n grav'o'n la loĝ'ant'in'o'j de kamp'ar'a najbar'ej'o. Tiu'j li'n taks'as kiel spec'o'n de sen'okup'a ĝentil'hom'a person'o kies gust'o kaj ating'o'j eg'e super'as tiu'j'n de la krud'a'j kamp'ar'a'j am'kandidat'o'j kaj kies sci'o'n super'as nur tiu de la pastor'o. Li'a al'ven'o tial em'as est'ig'i ne'mal'mult'a'n ekscit'o'n ĉe kamp'ar'a bien'dom'a te'tabl'o kaj la al'port'o'n de preter'kutim'a plad'o da kuk'et'o'j aŭ dolĉ'aĵ'o'j pov'as okaz'ig'i la prezent'ad'o'n de arĝent'a te'kruĉ'o. Ni'a literatur'ul'o tial precip'e feliĉ'iĝ'is ĉirkaŭ'at'e de la rid'et'a'j vizaĝ'o'j de la tiu'kamp'ar'a'j fraŭl'in'o'j. Kiom li kavalir'um'is por ili en la preĝ'ej'a antaŭ'kort'o inter dimanĉ'maten'a'j Di'serv'o'j, kolekt'ant'e por ili vin'ber'o'j'n kresk'ant'a'j'n sur sovaĝ'a'j vit'o'j super'flu'ant'a'j en la apud'a'j arb'o'j; deklam'ant'e por ili'n distr'i ĉiu'j'n epitaf'o'j'n en'ĉiz'it'a'j'n sur la tomb'o'ŝton'o'j; aŭ promen'ant'e kun tut'a ar'o da ili laŭ'bord'e de la apud'e situ'ant'a muel'lag'et'o. Inter'temp'e la pli timid'a'j kamp'ar'bub'o'j post'rest'is ŝaf'hezit'eg'e, envi'ant'e li'a'j'n super'a'j'n elegant'ec'o'n kaj lert'ec'o'n.

Pro si'a du'on'vagabond'a viv'stil'o li est'is krom'e spec'o de vojaĝ'ant'a ĵurnal'o, transport'ant'e de dom'o al dom'o la tut'a'n repertuar'o'n da lok'a'j klaĉ'aĵ'o'j. Rezult'e, oni ĉiam salut'is kontent'e li'a'n al'ven'o'n. Al'don'e, la vir'in'o'j li'n estim'is kiel hom'o'n de grand'a sci'o ĉar li jam tra'leg'is la komplet'a'n en'hav'aĵ'o'n de plur'a'j libr'o'j. Ekzempl'e, li majstr'e kon'is la histori'o'n de Nov-Angli'a sorĉ'art'o verk'it'a'n de Koton'o Matero. Tiu'rilat'e, li rigor'e kaj fort'e kred'is je la koncern'a scienc'o.

Li est'is, efektiv'e, mal'kutim'a miks'aĵ'o da et'kvant'a saĝ'ec'o kaj simpl'a kred'em'o. Li'a apetit'o pri mir'ind'aĵ'o'j kaj li'a kapabl'o ili'n digest'i egal'e ekster'ordinar'is, pli'grand'iĝ'int'e ambaŭ'e pro li'a loĝ'ad'o en tiu sorĉ'it'a region'o. Neni'a rakont'o tro krud'is nek tro eg'is por li'a ampleks'a naiv'ec'o. Oft'e plaĉ'is al li, je la fin'o de la instru'tag'o, etend'iĝ'i sur la abund'a trifoli'tavol'o laŭ'ir'ant'a la river'et'o'n preter'flu'ant'a'n plor'et'e la lern'ej'o'n kaj tra'leg'i tie la terur'a'j'n rakont'o'j'n de Mult'aĝ'ul'o Matero ĝis kiam la kresk'ant'a mal'hel'o nebul'ig'is la pres'it'a'n paĝ'o'n antaŭ li'a rigard'o.

Tiam, dum li antaŭ'e'n'vag'is apud marĉ'o, river'et'o kaj tim'ig'a arb'ar'o, cel'ant'e ating'i la bien'dom'o'n kie li provizor'e gast'is, ŝancel'is li'a'n ekscit'it'a'n imag'o'n ĉiu son'o de la natur'o okaz'ant'a je tiu sorĉ'hor'o: la ĝem'o de la kaprimulg'o font'ant'a el la mont'et'dekliv'o; la minac'a kri'eg'o de la arb'o'buf'o anonc'ant'a eventual'a'n ŝtorm'o'n; la mal'feliĉ'ig'a ulul'o de la kriĉ'strig'o; aŭ la subit'a susur'ad'o de bird'o'j ek'tim'int'a'j en si'a arbust'a ripoz'ej'o. Eĉ la lampir'o'j, kiu'j lum'iĝ'is la plej bril'e en la plej mal'hel'a'j lok'o'j, surpriz'eg'is li'n de temp'o al temp'o kiam unu trans'flug'is kun mal'kutim'a hel'eg'o li'a'n ir'voj'o'n. Kaj se, hazard'e, gigant'a stult'a koleopter'o fuŝ'flug'is kontraŭ li'n, la kompat'ind'a est'ul'o pret'is adiaŭ'i si'a'n anim'o'n, opini'ant'e ke li'n traf'is sorĉ'ist'in'a magi'aĵ'o.

Li'a sol'a rimed'o en tia'j moment'o'j, ĉu por nul'ig'i ĉiu'n pens'ag'ad'o'n, ĉu por for'pel'i mal'bon'a'j'n spirit'o'j'n, est'is ek'kant'i preĝ'ej'a'j'n himn'o'j'n. Kaj la bon'vol'a'j loĝ'ant'o'j de Dorm-Valet'o, sid'ant'e vesper'e antaŭ si'a'j ĉef'pord'o'j, oft'e mir'eg'is ek'aŭd'ant'e li'a'n nazal'a'n melodi'o'n "en kun'lig'it'a dolĉ'ec'o long'e daŭr'ig'at'a" ŝveb'ant'a'n super for'a mont'et'o aŭ laŭ krepusk'a voj'o.

Ceter'a font'o de tim'ig'a plezur'o est'is pas'ig'i long'a'j'n vintr'a'j'n vesper'o'j'n kun la mal'jun'a'j Nederlandaj edz'in'o'j dum tiu'j sid'is ŝpin'ant'e apud'fajr'e kaj vic'o da pom'o'j rost'iĝ'is ŝpruc'sibl'ant'e laŭ'kamen'e. Tie li aŭskult'is ili'a'j'n mir'ind'a'j'n rakont'o'j'n pri fantom'o'j kaj kobold'o'j kaj hant'it'a'j kamp'o'j kaj hant'it'a'j river'et'o'j kaj hant'it'a'j pont'o'j kaj hant'it'a'j ĉeval'o'j kaj precip'e pri la sen'kap'a rajd'ant'o aŭ Galop'ant'a Hes'o de la Valet'o kiel oni foj'e li'n nomad'is. Li ĝoj'ig'is ili'n reciprok'e per si'a'j anekdot'o'j pri sorĉ'art'o kaj pri la terur'a'j aŭgur'o'j kaj minac'a'j son'o'j kaj vid'aĵ'o'j okaz'int'a'j en la aer'o de pas'int'epok'a Konektikut'o. Li tim'ig'is ili'n ve'eg'e kun antaŭ'anonc'o'j pri komet'o'j kaj fal'stel'o'j kaj la mal'trankvil'ig'a inform'o ke la ter'glob'o nepr'e rotaci'as, rezult'e de kio ili star'as du'on'o'n de ĉiu tag'o kap'o'sub'pied'e.

Tamen se tio ĉio al'port'is plezur'o'n al li dum li komfort'iĝ'is kompakt'a'korp'e en la kamen'angul'o de iu ĉambr'o ruĝ'bril'ant'a pro si'a krepit'ant'a lign'o'fajr'o kaj kie, kompren'ebl'e, neni'a fantom'o kuraĝ'is si'n vid'ig'i, tiu'n plezur'o'n li dev'is post'kompens'i per la terur'o'j de si'a hejm'e'n'direkt'a re'ven'voj'o. Kiel tim'ig'a'j form'o'j kaj ombr'o'j obstrukc'is li'a'n antaŭ'e'n'ir'ej'o'n en la pal'a kaj aĉ'a bril'eg'o de iu neĝ'a nokt'o! Kun kiel dezir'a rigard'o li okul'kontrol'is ĉiu'n trem'ant'a'n lum'radi'et'o'n tra'glit'ant'a'n la nud'a'j'n kamp'o'j'n ek'de for'a fenestr'o! Kiel oft'e ek'tim'ig'is li'n neĝ'kovr'it'a arbust'o apud'star'ant'a li'a'n voj'o'n kiel fantom'o sur'port'ant'a blank'a'n lit'tuk'o'n! Kiel oft'e li ek'kaŭr'is pro sang'o'kaze'ig'a tim'eg'o okaz'ig'it'a de la son'o kiu'n li'a'j ir'paŝ'o'j est'ig'is sub'pied'e sur la frost'a krust'o kaj mal'kuraĝ'is rigard'i mal'antaŭ'e'n por ne dev'i ek'vid'i tie aĉ'eg'a'n est'aĵ'o'n li'n post'tret'ant'a'n! Kaj kiel oft'e nepr'e konstern'ig'is li'n iu preter'hast'ant'a vent'o'blov'eg'o hurl'ant'a inter'arb'e kaj pov'ant'a est'i la Galop'ant'a Hes'o efektiv'ig'ant'a unu el si'a'j ĉiu'nokt'a'j rajd'atak'o'j.

Ĉiu'j tiu'j est'is tamen nur'a'j nokt'o'terur'o'j, mens'a'j fantom'o'j kiu'j promen'ad'as nur en la mal'hel'o. Tial, kvankam li jam vid'is mult'a'j'n fantom'o'j'n dum si'a viv'o'temp'o kaj Satan'o jam oft'e li'n atak'is divers'form'e okaz'e de li'a'j sol'ec'a'j vag'ir'ad'o'j, ĉiu'j'n tiu'j'n mal'bon'aĵ'o'j'n nov'a tag'iĝ'o ĉes'ig'is. Rezult'e, li pov'int'us ĝu'ad'i plaĉ'a'n viv'o'n, malgraŭ la diabl'o kaj li'a'j ag'ad'o'j, se jam ne trans'pas'is li'a'n ir'voj'o'n est'aĵ'o kiu perpleks'as la vir'a'n genr'o'n pli ol fantom'o'j, kobold'o'j kaj la tut'a sorĉ'ist'in'ar'o kun'ag'ant'a'j, kaj tio est'is: vir'in'o.

Inter la muzik'disĉipl'o'j kun'ven'ant'a'j unu vesper'o'n ĉiu'semajn'e por aŭskult'i li'a'n instru'ad'o'n pri psalm'o'kant'ad'o nombr'iĝ'is Katrino Van-Taselo, sol'infan'o de mult'hav'a Nederlanda farm'bien'estr'o. Ŝi est'is flor'iĝ'ant'a, freŝ'haŭt'a, dek'ok'jar'a fraŭl'in'o; dik'et'a kiel perdrik'o; kvazaŭ manĝ'ind'a, fand'iĝ'em'a; ruĝ'et'vang'a kiel unu el la patr'a'j persik'o'j; kaj universal'e kon'at'a ne nur pro si'a bel'ec'o sed ankaŭ por si'a est'ont'a hered'aĵ'o. Ŝi est'is al'don'e iom koket'a, laŭ la indic'o, ekzempl'e, de si'a vest'aĵ'ar'o, kiu est'is miks'aĵ'o de pas'int- kaj nun'temp'a'j mod'o'j elekt'it'a'j laŭ'vol'e por relief'ig'i ŝi'a'j'n fizik'a'j'n ĉarm'o'j'n. Ŝi sur'port'is pur'or'a'j'n juvel'aĵ'o'j'n trans'ocean'ig'it'a'j'n el Zandamo de ŝi'a pra-pra-av'in'o, al'log'a'n stomak'aĵ'o'n de antikv'a'j epok'o'j, kaj provok'e mal'long'a'n sub'jup'o'n elekt'it'a'n sen'dub'e cel'e al el'montr'i la plej bel'a'j'n pied'o'j'n kaj maleol'o'j'n de la tut'a ĉirkaŭ'ant'a kamp'ar'o.

La kor'o de Ikabodo Gru'o spert'is dolĉ'a'j'n kaj stult'a'j'n sent'o'j'n pri la in'a seks'o. Ne mir'ind'e est'as tial ke tiel tent'a mord'ind'aĵ'o baldaŭ ek'plaĉ'is al li'a rigard'o kaj plej precip'e post kiam li gast'iĝ'is en la dom'eg'o de ŝi'a patr'o. Alt'aĝ'ul'o Baltuso Van-Taselo est'is perfekt'a portret'o pri sukces'a, kontent'a, grand'anim'a kultiv'ist'o. Ver'e est'as ke nur mal'oft'e li direkt'is la rigard'o'n aŭ la pens'ad'o'n preter la lim'o'j'n de si'a bien'o, sed en'e de tiu'j lim'o'j ĉio est'is komfort'a, feliĉ'a kaj bon'fart'a. Li kontent'is sed ne fier'is pri si'a riĉ'ec'o. Li'n ĝoj'ig'is ne la stil'o sed mal'e la abund'o de li'a viv'kapabl'o.

Li'a bien'o situ'is sur'bord'e de Hudson'o-River'o en unu el tiu'j verd'a'j, ŝirm'at'a'j, fekund'a'j kaŝ'ej'o'j en kiu'j tiel ĝoj'as en'hejm'iĝ'i Nederlandaj kultiv'ist'o'j. Grand'eg'a ulm'o etend'is si'a'j'n larĝ'a'j'n branĉ'o'j'n super ĝi. Ĉe'baz'e de la ulm'o supr'e'n'bobel'is font'o de la plej mild'a kaj dolĉ'a akv'o, plen'ig'ant'e et'a'n put'o'n konsist'ant'a'n el barel'o, tiam for'flu'et'ant'e scintil'ant'e tra la herb'o ĝis najbar'a roj'o antaŭ'e'n'salt'et'ant'a inter aln'o'j kaj nan'salik'o'j.

Proksim'eg'e al la loĝ'dom'o star'is vast'a labor'dom'o kapabl'a funkci'i kiel preĝ'ej'o kaj de kiu ĉiu fenestr'o kaj ĉiu niĉ'o preskaŭ eksplod'is pro ties plen'ig'ant'a en'hav'aĵ'o da farm'bien'trezor'o'j. La draŝ'il'o sonor'ad'is ĉi-en'e de maten'o al nokt'o. Divers'speci'a'j hirund'o'j vag'flug'et'is pep'ant'e inter la tegment'a'j aler'o'j, preskaŭ ili'n tuŝ'ant'e. Ĝu'is la sur'tegment'a'n sun'bril'o'n vic'o'j da kolomb'o'j, el kiu'j kelk'a'j rigard'is la ĉiel'o'n unu'okul'e, kvazaŭ kontrol'ant'e la veter'o'n, dum ali'a'j kaŝ'is la kap'o'n sub'flug'il'e aŭ en'brust'e kaj ceter'a'j, puf'iĝ'ant'e kaj rukul'ant'e, riverenc'ad'is antaŭ si'a'j in'o'j.

Glat'haŭt'a'j mal'graci'a'j pork'eg'o'j grunt'is en la trankvil'o kaj abund'o de si'a en'ferm'ej'o el kiu prov'ekskurs'is hazard'a'moment'e trup'o'j da suĉ'pork'id'o'j, kvazaŭ flar'et'ant'e la aer'o'n. Elegant'a eskadr'o da neĝ'kolor'a'j anser'o'j vag'navig'ad'is sur apud'a lag'et'o, konvoj'ant'e tut'a'j'n flot'o'j'n da anas'o'j. Regiment'o'j da meleagr'o'j ĉirkaŭ'promen'is glugluante en la kort'o kaj gvinbirdoj vag'ad'is inter ili plend'ant'e, sam'e kiel mal'bon'humor'a'j dom'mastr'in'o'j, kun mal'afabl'a, mal'kontent'a grak'ad'o. Antaŭ la best'o'dom'a pord'o parad'is estim'at'a vir'kok'o, model'a edz'o, batal'ist'o kaj alt'rang'a sinjor'o, son'ig'ant'e si'a'j'n bril'polur'it'a'j'n flug'il'o'j'n kaj kokerik'ant'e pro profund'a'kor'a'j fier'o kaj ĝoj'o, foj'e dis'ŝir'ant'e la ter'o'n per'pied'e, tiam mal'avar'e al'vok'ant'e si'a'n ĉiam mal'sat'a'n famili'o'n de edz'in'o'j kaj id'o'j, ili'n invit'ant'e ĝu'i ĵus mal'kovr'it'a'n bon'gust'a'n mord'aĵ'o'n.

La buŝ'o de la pedagog'o saliv'is dum li spekt'ad'is tiu'n luks'a'n promes'o'n de riĉ'eg'a vintr'a nutr'aĵ'o. En si'a anticip'e mal'sat'a imag'o li bild'ig'is ĉiu'n rost'o'pork'o'n vag'kur'ant'a'n kun en'stomak'a puding'o kaj en'buŝ'a pom'o. La kolomb'o'j'n li'a imag'o en'lit'ig'is en komfort'a'n tort'o'n kaj ŝirm'ig'is sub flan'kovr'il'o. La anser'o'j naĝ'is en si'a propr'a viand'o'saŭc'o. La anas'o'j po'du'iĝ'is komfort'e en'teler'e, kiel komfort'a'j ge'edz'a'j par'o'j, kun adekvat'a proviz'o da cep'saŭc'o. Ĉe la pork'o'j li antaŭ'imag'is glat'e el'tranĉ'it'a'j'n lard'o'flank'o'j'n kaj suk'plen'a'n dolĉ'a'gust'a'n ŝink'o'n. Ĉiu'n meleagr'o'n li okul'taks'is kvazaŭ jam delikat'e faden'lig'it'a'n, kun ties maĉ'o'stomak'o depon'it'a sub'flug'il'e, kaj ebl'e sur'port'ant'a'n kol'ĉen'o'n da sapor'a'j kolbas'o'j. Kaj eĉ bril'kolor'a kant'o'kok'o mem dis'stern'iĝ'is sur'dors'e en apud'teler'o kun ung'eg'o'j supr'e'n'lev'it'a'j, kvazaŭ pet'ant'e tiu'n kompat'o'n kiu'n dum'viv'e ĝi'a kavalir'ec'a spirit'o disdegn'is.

Dum, rav'it'e, Ikabodo imag'is ĉio'n tio'n, kaj dum li vojaĝ'ig'is si'a'n verd'okul'eg'a'n rigard'o'n trans la dik'a'j'n paŝt'ej'o'j'n, la riĉ'a'j'n kultiv'kamp'o'j'n de tritik'o, sekal'o, fagopir'o kaj Indi'an'a maiz'o kaj la hort'o'j'n ŝarĝ'it'a'j'n de ruĝ'a frukt'o ĉirkaŭ'ant'a'j'n la varm'a'n teren'ar'o'n de Van-Taselo, li'a kor'o sopir'is al la fraŭl'in'o iu'n tag'o'n hered'ont'a tiu'j'n posed'aĵ'o'j'n. Li'a imag'o pli'bon'ig'is la ide'o'n, antaŭ'plan'ant'e kiel ili'n mon'ig'i kaj kiel invest'i tiu'n mon'o'n por grand'a'j vast'aĵ'o'j da ter'o kaj ŝind'o'palac'o'j en la sovaĝ'ej'o. Mal'e, li'a aktiv'iĝ'ant'a fantazi'em'o jam konkret'ig'is li'a'j'n esper'o'j'n kaj el'montr'is al li la flor'iĝ'ant'a'n Katrinon kun plen'a famili'o da infan'o'j, sid'ant'a'n sur'supr'aĵ'e de ĉar'eg'o ŝarĝ'it'a de hejm'a'j var'aĵ'o'j dum pot'o'j kaj kaldron'o'j pend'as mal'supr'e. Si'n mem li imag'is rajd'ant'a'n bon'paŝ'a'n ĉeval'in'o'n sekv'at'a'n post'kalkan'e de ĉeval'id'o sur'voj'iĝ'ant'a'n cel'e al Kentuki'o, Tenesi'o aŭ Ni'a Ĉiel'a Sinjor'o sci'as kie'n.

Kiam li en'ir'is la dom'o'n fin'venk'iĝ'is li'a kor'o. Ĝi est'is unu el tiu'j grand'spac'a'j bien'dom'o'j hav'ant'a'j alt'first'a'j'n sed mal'alt'dekliv'a'j'n tegment'o'j'n, konstru'it'a'j laŭ stil'o trans'don'it'a de la unu'a'j Nederlandaj koloni'int'o'j. La mal'alt'a'j el'star'ant'a'j aler'o'j est'ig'is laŭ'fasad'a'n galeri'o'n en'ferm'ebl'a'n en mal'bon'a veter'o. Sub tiu pend'is draŝ'il'o'j, jung'il'ar'o, divers'a'j kultiv'il'o'j kaj ret'o'j por fiŝ'kapt'ad'o en la najbar'a river'o. Benk'o'j est'is konstru'it'a'j laŭ la galeri'a'j flank'o'j por somer'a uz'ad'o, dum grand'a ŝpin'rad'o situ'ant'a unu'ekstrem'aĵ'e kaj buter'ig'il'o trov'iĝ'ant'a ali'ekstrem'aĵ'e indik'is kiel divers'manier'e la loĝ'ant'ar'o pov'is util'ig'i tiu'n grav'a'n porĉ'o'n.

Ek'de tiu labor'ej'o Ikabodo en'ir'is, mir'ant'e, la hal'o'n konsist'ig'ant'a'n la centr'o'n de la dom'eg'o kaj ties ĉef'a'n est'ej'o'n. Ĉi-tie vic'o'j da bril'eg'a'j stan'aloj'aĵ'o'j, aranĝ'it'e sur long'a teler'ŝrank'o, blind'um'is li'a'j'n okul'o'j'n. En unu angul'o star'is grand'a sak'o da ŝpin'ot'a lan'o; en ali'a, proviz'o da lin'aĵ'o-lan'aĵ'o ĵus teks'it'a. Maiz'spik'o'j kaj sur'faden'e sek'ig'it'a'j pom'o'j kaj persik'o'j pend'is en gaj'a'j feston'o'j laŭ la mur'o'j, inter'miks'it'e kun la puc'o de ruĝ'a'j kapsik'o'j.

Du'on'apert'a pord'o pov'ig'is li'n ek'vid'et'i la gast'o'salon'o'n kie la ungl'eg'pied'a'j seĝ'o'j kaj mal'hel'a'j mahagon'a'j tabl'o'j bril'is kiel spegul'o'j. Morel'o'j kaj ĝi'a'j kun'funkci'a'j ŝovel'il'o kaj pren'il'o scintil'is de sub si'a asparag'filik'a kovr'il'o. Fals'oranĝ'o'j kaj konk'o'j ornam'is la kamen'bret'o'n. Super ĝi pend'is divers'kolor'a'j sur'faden'a'j bird'ov'o'j. Grand'eg'a strut'ov'o pend'is de'plafon'e en la mez'o de la ĉambr'o. Tra intenc'e mal'ferm'it'a pord'o angul'a ŝrank'o el'montr'is abund'a'n trezor'o'n da mal'nov'a'j arĝent'aĵ'o'j kaj bon'ripar'it'a'j fajenc'o'j.

De la moment'o kiam Ikabodo ek'vid'is tiu'n plaĉ'eg'a'n are'o'n fin'halt'is li'a mens'a pac'o kaj ek'far'iĝ'is li'a unu'nur'a cel'o la el'trov'o de rimed'o si'n am'ig'i de la sen'egal'a Van-Taselo-fil'in'o. Por sukces'ig'i tiu'n entrepren'o'n tamen li spert'is pli da mal'facil'aĵ'o'j ol la hazard'o kutim'e spert'ig'is al Mez'epok'a'j prod'o'j kiu'j plej'oft'e dev'is batal'i gigant'o'j'n, sorĉ'ist'o'j'n, fajr'spir'a'j'n drak'o'j'n kaj ceter'a'j'n tia'j'n facil'e venk'ot'a'j'n mal'amik'o'j'n, mal'ferm'ant'e si'a'n voj'o'n tra nur'a'j fer-kaj-latun'pord'eg'o'j kaj diamant'o'ŝton'a'j mur'o'j ĝis la kastel'a fortik'aĵ'o kie en'ferm'iĝ'is la cel'ul'in'o de li'a kor'o: ĉio'n kio'n li sukces'ig'is tiel facil'e kiel vir'o tranĉ'ant'a ĝis'centr'e Krist'nask'a'n tort'o'n post kio la sav'it'a dam'o sen'escept'e konsent'is edz'in'iĝ'i kun li.

Ikabodo, tut'e kontraŭ'e, dev'is venk'i la kor'o'n de kamp'ar'a koket'ul'in'o vag'ant'a en labirint'o da kapric'o'j kaj apetenc'o'j ĉiam star'ig'ant'a'j nov'a'j'n ĝen'o'j'n kaj mal'help'o'j'n. Kaj li dev'is al'front'i arme'o'n da tim'ig'a'j karn'o-kaj-sang'a'j kontraŭ'star'ant'o'j kaj abund'o'n da kamp'ar'a'j am'kandidat'o'j atak'ant'a'j ĉiu'n en'ir'ej'o'n al ŝi'a kor'o, si'n okul'kontrol'ant'a'j zorg'e kaj koler'e unu la ali'a'n, sed pret'a'j kun'lig'i si'a'j'n potenc'o'j'n kontraŭ ĉiu nov'a konkurs'ant'o.

Inter tiu'j la plej impon'eg'a est'is solid'korp'a, bru'buŝ'a, lud'vol'a hom'o nom'iĝ'ant'a Abrahamo, aŭ, laŭ la Nederlanda mal'long'ig'o, Brom'o Van-Brunto, hero'o de la ĉirkaŭ'ant'a region'o kiu re'son'is per raport'o'j pri li'a'j ating'o'j de fortik'o kaj kuraĝ'o. Li est'is larĝ'ŝultr'a kaj du'obl'e artik'it'a, hav'is mal'long'a'n nigr'a'n bukl'o'abund'a'n har'ar'o'n kaj krud'a'n sed ne mal'plaĉ'a'n vizaĝ'o'n el'montr'ant'a'n miks'aĵ'o'n da ĝoj'o kaj arogant'ec'o. Pro si'a Herkul'a korp'o'fram'o kaj korp'o'membr'a potenc'eg'o li krom'nom'iĝ'is Brom'o Ost'ar'o kaj tiel li'n ident'ig'is ĉiu'j.

Li renom'is pro si'a'j grand'a'j sci'o kaj lert'o pri rajd'ad'o, hav'ant'e tiom da sur'ĉeval'a rajd'kapabl'o kiel Tatar'o. Li super'is okaz'e de ĉiu'j konkurs'o'j kaj kok'batal'o'j. Kun la super'ec'o kiu'n akir'as korp'a fortik'o en kamp'ar'a'j komun'um'o'j li arbitraci'is en ĉiu'j disput'o'j, met'ant'e si'a'n ĉapel'o'n oblikv'angul'e kaj anonc'ant'e si'a'j'n decid'o'j'n en manier'o kaj kun voĉ'ton'o permes'ant'a'j neni'a'n kontraŭ'star'o'n, neni'a'n apelaci'o'n. Li pret'is ĉiam batal'i aŭ kapriol'i, sed li'a karakter'o est'is pli petol'a ol mal'bon'vol'a. Malgraŭ si'a ĝeneral'a krud'ec'o, li posed'is ĉe'baz'e fort'o'n em'o'n al ŝerc'a bon'humur'o.

Li hav'is tri-kvar bon'a'j'n kun'ul'o'j'n kiu'j kondut'is laŭ li'a model'o kaj estr'ant'e kiu'j'n li ĉirkaŭ'vizit'is la region'o'n, part'o'pren'ant'e en ĉiu'j kverel'o'j aŭ distr'iĝ'o'j okaz'ant'a'j en radius'o de mult'a'j mejl'o'j. Kiam la veter'o est'is mal'varm'a li'n eminent'ig'is pelt'ĉap'o sur'munt'it'a de pav'ant'a vulp'o'vost'o. Kiam ĉe'est'ant'o'j de kamp'ar'a'j kun'ven'o'j vid'is tiu'n bon'e kon'at'a'n kreton vag'flirt'ad'i mal'proksim'distanc'e inter ar'o da agres'em'a'j rajd'ant'o'j, sen'mank'e ili atend'is disput'ŝtorm'o'n. Foj'e li'a brigad'o aŭd'iĝ'is preter'hast'eg'ant'e la region'a'j'n bien'dom'o'j'n je nokt'o'mez'o, vok'ant'e kaj kri'eg'ant'e, kvazaŭ Don-River'val'o-Kozak'ar'o. Tia'okaz'e la mal'jun'a'j sinjor'in'o'j, vek'it'e el profund'a dorm'ad'o, aŭskult'is moment'o'n ĝis la for'pas'o de la hastaĵo-rapid'aĵ'o kaj tiam deklar'is: "Ho! Jen for'pas'is Brom'o Ost'ar'o kaj li'a kun'ul'ar'o!" La najbar'o'j li'n konsider'is kun miks'aĵ'o da mir'o, admir'o kaj bon'vol'o kaj kiam okaz'is en la komun'um'o iu ajn fantazi'a ŝerc'aĵ'o aŭ rustik'a kverel'o ili ŝancel'is la kap'o'n, hipotez'ant'e ke ĝi'n kaŭz'is Brom'o Ost'ar'o.

Ek'de jam kelk'e da temp'o tiu sen'disciplin'a hero'o elekt'is la flor'iĝ'ant'a'n Katrinon kiel cel'objekt'o'n de si'a'j krud'a'j galant'aĵ'o'j kaj, kvankam li'a am'ind'um'ad'o iom pri'pens'ig'is kares'o'j'n kaj am'manovr'o'j'n de urs'o, laŭ'oni'flustr'e la knab'in'o ne nepr'e emfaz'e mal'kuraĝ'ig'is li'a'j'n esper'o'j'n. Ver'fakt'e est'as ke li'a am'kampanj'o efektiv'ig'is aŭtomat'e la re'tir'iĝ'o'n de rival'a'j kandidat'o'j sent'ant'a'j neni'a'n dezir'o'n kontraŭ'batal'i amor'em'a'n leon'o'n. Rezult'e, kiam la ĉeval'o de Brom'o vid'iĝ'is star'ant'e dimanĉ'vesper'e antaŭ la dom'o de Van-Taselo, ŝnur'lig'it'e al la tie'a bar'il'o, preter'pas'ant'o'j cert'is ke la mastr'o de la best'o sid'as en la dom'a en'aĵ'o, am'ind'um'ant'e aŭ "am'scintil'ant'e", kiel krom'nom'iĝ'is tia entrepren'o, kaj ĉiu'j ceter'a'j kandidat'o'j preter'pas'is sen'esper'e la lok'o'n, prefer'ant'e milit'i sur ceter'a'j batal'kamp'o'j.

Tia est'is la impon'eg'a rival'o kun kiu Ikabodo Gru'o dev'is lukt'i kaj, ĉio'n konsider'ant'e, pli fort'a vir'o ol li re'tir'iĝ'int'us el la konkurs'o dum mal'esper'int'us pli saĝ'a vir'o. Li dispon'is en si'a karakter'o tamen pri miks'aĵ'o da fleks'ebl'ec'o kaj persist'ad'o. Form'e kaj spirit'e li iom simil'is "saltojoĉjon", tiu'n fleks'ebl'a'n grimp'o'plant'o'n kiu'n oni oft'e util'ig'as kiel ir'baston'o'n; ced'em'a, tamen mal'mol'a, kvankam li klin'iĝ'is, neniam li romp'iĝ'is; kaj kvankam li kurb'iĝ'is sub la plej mal'fort'a prem'o, ek'de kiam ĝi for'lev'iĝ'is, sam'moment'e li ek'vertikal'iĝ'is kaj re'e port'is la kap'o'n tiel alt'e kiel iam ajn antaŭ'e.

En'ir'i la batal'aren'o'n mal'kaŝ'e kontraŭ la rival'o est'int'us eg'a mal'saĝ'ec'o, ĉar Brom'o, sam'e kiel tiu fajr'a am'ant'o Aĥil'o, ne est'is vir'o mal'help'ot'a pri si'a'j am'entrepren'o'j. Tial Ikabodo efektiv'ig'is si'a'j'n manovr'o'j'n en trankvil'a kaj mild'e kamufl'it'a manier'o. Sub la ŝirm'o de si'a funkci'o kiel kant'o'majstr'o, li vizit'is la bien'dom'o'n oft'e. Cert'e, li dev'is tim'i neni'a'n si'n'trud'a'n inter'ven'o'n flank'e de la ge'patr'o'j, kiu'j tiel oft'e est'iĝ'as obstakl'o'j sur la voj'o de am'ant'o'j. Balt'o Van-Taselo est'is facil'a dorlot'em'a person'o. Li am'is si'a'n fil'in'o'n pli kar'e ol si'a'n pip'o'n kaj, kiel bon'senc'a vir'o kaj bon'kor'a patr'o, permes'is ke ŝi kondut'u laŭ'vol'e en ĉiu ag'ad'kamp'o.

Al'don'e li'a rimark'ind'a edz'in'et'o ĉiam sufiĉ'e okup'iĝ'is pri'zorg'ant'e si'a'n dom'o'n kaj si'a'j'n kort'o'bird'o'j'n. Laŭ ŝi'a saĝ'a deklar'o, anas'o'j kaj anser'o'j est'as stult'a'j est'aĵ'o'j kiu'j'n oni dev'as zorg'e pri'atent'i; knab'in'o'j tamen kapabl'as si'n pri'zorg'i propr'a'person'e. Tial dum la aktiv'a dom'mastr'in'o okup'iĝ'is tra la tut'a dom'o, aŭ util'ig'is la ŝpin'rad'o'n ĉe unu ekstrem'aĵ'o de la verand'o, la honest'a Balt'o sid'is ĉe la kontraŭ'a ekstrem'aĵ'o, fum'ant'e si'a'n pip'o'n, spekt'ad'ant'e la sukces'o'j'n de la lign'a soldat'o kiu, arm'it'e ĉiu'man'e de glav'o, batal'is kuraĝ'e la vent'o'n sur la best'o'dom'a tegment'o. Sam'temp'e, Ikabodo am'ind'um'is la fil'in'o'n apud la roj'o sub la grand'a ulm'o, aŭ ĉirkaŭ'promen'ig'is ŝi'n en la krepusk'a lum'o, tiu hor'o tiel help'a al la elokvent'ec'o de am'ant'o'j.

Mi ne pretend'as sci'i kiel oni am'ind'um'as kaj venk'as vir'in'a'j'n kor'o'j'n. Mi'a'opini'e ili est'as ek'de ĉiam stud'objekt'o'j de enigm'o kaj admir'o. Kelk'a'j hav'as ŝajn'e unu'nur'a'n atak'ebl'a'n flank'o'n aŭ ating'o'pord'o'n. Ali'a'j hav'as mil al'ven'voj'o'j'n kaj kapt'ebl'as en mil mal'sam'a'j manier'o'j. Gajn'i la unu'a'j'n est'as grand'a triumf'o de lert'ec'o. Est'as ankoraŭ pli grand'a pruv'o de general'ec'o gajn'i kaj daŭr'e re'ten'i la last'a'j'n, ĉar vir'o dev'as protekt'i la fortres'o'n batal'kost'e ĉe ĉiu pord'o kaj ĉiu fenestr'o. Tiu kiu gajn'as mil ordinar'a'j'n kor'o'j'n rajt'as tial iom fam'iĝ'i. Tiu tamen kiu gajn'as kaj ad'e reg'as sen'rival'e la kor'o'n de koket'ul'in'o est'as aŭtent'a hero'o. Tia ne est'is, cert'e, la kaz'o de la impon'eg'a Brom'o Ost'ar'o kaj ek'de tiam kiam Ikabodo Gru'o komenc'is efektiv'ig'i iom'a'j'n progres'o'j'n la avantaĝ'o'j de tiu antaŭ'a ver'ŝajn'e mal'pli'grand'iĝ'is. La ĉeval'o de Brom'o ne plu vid'iĝ'is star'ant'e antaŭ la Van-Tasela dom'o en dimanĉ'a'j vesper'o'j kaj letal'a kverel'ad'o est'iĝ'is inter li kaj la lern'ej'estr'o de Dorm-Valet'o.

Brom'o, kies karakter'o ampleks'is iom'o'n da krud'a kavalir'ec'o, bon'vol'int'us solv'i la problem'o'n per apert'a milit'ad'o, kontraŭ'star'ant'e ali'a'j'n pretend'o'j'n pri la dam'o laŭ la mod'o de tiu'j eg'e konciz'a'j kaj eg'e simpl'a'j logik'ist'o'j de antikv'a'j epok'o'j, la vag'kavalir'o'j: per vir-kontraŭ-vir'a komb'at'o. Sed Ikabodo tro konsci'is pri la super'a potenc'o de si'a kontraŭ'star'ant'o por konsent'i en'ir'i la batal'aren'o'n kun tiu. Li jam sub'aŭd'is fanfaron'ad'o'n de Brom'o laŭ kiu tiu "re'fald'os la lern'ej'estr'o'n kaj depon'os li'n sur bret'o'n de li'a propr'a lern'ej'o" kaj li est'is tro si'n'gard'a por est'ig'i al tiu la okaz'o'n.

Est'is en tiu obstin'e pac'a sistem'o iu eg'e provok'a. Rest'is al Brom'o neni'a alternativ'o krom ek'util'ig'i la proviz'o'j'n da rustik'a ŝerc'ad'o pri kiu'j li dispon'is kaj okaz'ig'i krud'a'j'n tromp'lud'o'j'n kontraŭ si'a rival'o. Tial Ikabodo far'iĝ'is viktim'o de kapric'a persekut'ad'kampanj'o entrepren'it'a de Brom'o kaj li'a ar'o da krud'a'j kun'rajd'ant'o'j. Ili ĉagren'ad'is li'a'n ĝis nun pac'a'n estr'ej'o'n. Ili ŝtop'is la fum'tub'o'n kaj tia'manier'e fum'pel'is la klient'o'j'n de la kant'o'lern'ej'o. Ili en'romp'iĝ'is la lern'ej'o'n dum'nokt'e, malgraŭ ĝi'a'j impon'eg'a'j fiks'ferm'aĵ'o'j (pord'o-vimen'tig'o'j kaj fenestr'o'palis'o'j) kaj tohuva-bohuigis ĉio'n, rezult'e de kio la kompat'ind'a lern'ej'estr'o komenc'is opini'i ke ĉiu'j sorĉ'ist'in'o'j de la land'o tie kun'ven'is. Sed eĉ pli ĝen'is li'n tio ke Brom'o el'profit'is ĉiu'n oportun'o'n li'n rid'ind'ig'i antaŭ li'a dam'o. Ekzempl'e, tiu hav'is kanajl'a'n hund'o'n kiu'n li instru'is plor'aĉ'i en la plej absurd'a manier'o kaj prezent'is kiel rival'o'n de Ikabodo pri la art'o de psalm'o'kant'ad'o.

La afer'o antaŭ'e'n'evolu'is tiu'manier'e dum kelk'e da temp'o sen rezult'ig'i material'a'n efik'o'n en la relativ'a situaci'o de la kontraŭ'star'ant'a'j potenc'ul'o'j. En bel'a aŭtun'a post'tag'mez'o, Ikabodo, spert'ant'e pens'em'a'n humor'o'n, sid'is reĝ'poz'e sur la alt'a skabel'o ek'de kiu li kutim'is super'rigard'i ĉiu'j'n event'o'j'n de si'a et'a literatur'a imperi'o. En la man'o li balanc'is pun'baston'et'o'n, tiu'n sceptr'o'n de despot'a potenc'o. Betul'a vip'il'o, simbol'o de just'ec'o, ripoz'is sur tri najl'o'j mal'antaŭ la tron'o, konstant'a terur'aĵ'o por mal'bon'kondut'a'j lern'ant'o'j. Sur la instru'tabl'o antaŭ li vid'iĝ'is divers'a'j kontraband'aĵ'o'j kaj mal'permes'at'a'j arm'il'o'j mal'kovr'it'a'j sur la person'o'j de sen'okup'a'j bub'o'j: kia'j du'on'manĝ'it'a'j pom'o'j, aer'paf'il'o'j, gir'il'o'j, muŝ'kaĝ'o'j, kaj komplet'a'j legi'o'j da et'a'j paper'a'j lud'kok'o'j furioz'ant'a'j. Ver'ŝajn'e tre last'a'temp'e trud'iĝ'is iu terur'a pri'just'ec'a akt'o ĉar ĉiu'j li'a'j lern'ant'o'j okup'iĝ'is atent'e pri si'a'j libr'o'j aŭ flustr'is ruz'e mal'antaŭ ili, sam'temp'e kontrol'ant'e kaŝ'rigard'e la majstr'o'n. Tial spec'o de zum'a silent'o reg'is tra la tut'a lern'ĉambr'o.

Inter'romp'is la silent'o'n la subit'a aper'o de Negr'o sur'port'ant'a stup'o'tol'a'j'n jak'o'n kaj pantalon'o'n kaj rond'kron'a'n ĉapel'fragment'o'n simil'ant'a'n la ĉap'o'n de Merkur'o. Sid'ant'e sur'dors'e de ne'komb'it'a, sovaĝ'aspekt'a, nur du'on'dres'it'a ĉeval'id'o kiu'n, ne hav'ant'e kap'rimen'o'n, li gvid'is per'e de ŝnur'o, li al'ven'is klak'ad'ant'e la lern'ej'a'n pord'o'n kaj trans'don'is leter'o'n invit'ant'a'n Ikabodon part'o'pren'i en ĝoj'festen'o aŭ "peplom'distr'aĵ'o" okaz'ont'a'n tiu'n vesper'o'n ĉe S-ro Van-Taselo. Liver'int'e si'a'n mesaĝ'o'n kun mien'o de grav'ec'o kaj vort'elekt'o de alt'kvalit'o kiu'j'n Negr'o'j em'as el'montr'i okaz'e de tia'j et'a'j misi'o'j, li trans'ir'is hast'e la river'et'o'n kaj for'kur'et'is laŭ'val'e, si'n admir'ant'e pro la rang'o kaj la urĝ'o de si'a task'o.

Nun ĉio est'is hast'ad'o kaj bru'ad'o en la ĵus antaŭ'e trankvil'a lern'ĉambr'o. La lern'ant'o'j'n la instru'ist'o rapid'ig'is tra la lecion'o'j sen paŭz'i por pri'trakt'i sen'grav'aĵ'o'j'n. La lert'a'j preter'atent'is sen'pun'e du'on'o'n el si'a'j task'o'j. La mal'lert'a'j ricev'is de temp'o al temp'o fort'a'n sur'post'aĵ'a'n instig'aĵ'o'n dev'ig'ant'a'n ili'n pli'rapid'iĝ'i aŭ kuraĝ'ig'ant'a'n ili'n ek'kompren'i mal'facil'a'n vort'o'n. Libr'o'j ĵet'iĝ'is sur'plank'e'n sen sur'bret'a re'met'iĝ'o. Ink'uj'o'j renvers'iĝ'is, benk'o'j flank'e'n'ŝov'iĝ'is kaj la tut'a lern'ant'ar'o liber'iĝ'is unu hor'o'n fru'e, hast'ant'e eksplod'e ekster'e'n kiel legi'o da jun'a'j diabl'et'o'j, kri'eg'ant'e kaj bru'eg'ant'e sur la gazon'o, gaj'ig'it'e pro si'a antaŭ'hor'a for'send'iĝ'o.

La galant'a Ikabodo pas'ig'is almenaŭ suplement'a'n du'on'hor'o'n pri si'a tualet'o, bros'ant'e kaj re'nov'ig'ant'e si'a'n plej bon'a'n kaj ver'fakt'e unu'nur'a'n komplet'o'n de rust'o'nigr'a kolor'o kaj aranĝ'ant'e si'a'n aspekt'o'n help'e de pec'o de romp'it'a spegul'o pend'ant'a sur'mur'e en la lern'ĉambr'o. Por ek'aper'i ĉe si'a dam'o laŭ aŭtent'a kavalir'a stil'o li prunt'e'pren'is ĉeval'o'n de la kultiv'ist'o tiam li'n gast'ig'ant'a, koler'em'a mal'jun'a Nederland'an'o nom'iĝ'ant'a Johano Van-Ripero kaj, tiel galant'e sur'sel'iĝ'int'e, sur'voj'iĝ'is kvazaŭ vag'kavalir'o serĉ'ant'a aventur'o'j'n.

Sed dec'as, laŭ la aŭtent'a spirit'o de romantik'a rakont'ad'o, ke mi trans'don'u pri'skrib'o'n pri la aspekt'o kaj la ekip'aĵ'o de mi'a hero'o kaj li'a ĉeval'o.

La best'o kiu'n li sur'rajd'is est'is dis'fal'int'a plug'ĉeval'o preter'viv'int'a preskaŭ ĉio'n krom si'a malic'em'o. Ĝi est'is marasm'a kaj dik'vil'eg'a kun ŝaf'in'kol'o kaj martel'kap'o. Ĝi'a'j rost'a'j kol'har'ar'o kaj vost'o est'is implik'it'a'j kaj nod'it'a'j je lap'o'j. Unu okul'o perd'is si'a'n pupil'o'n kaj hav'is koler'a'n, fantom'a'n rigard'manier'o'n. La ali'a tamen el'montr'is la bril'ad'o'n de ver'a diabl'o. Tio'malgraŭ'e ĝi est'is sen'dub'e fajr'a kaj spirit'a en si'a bon'a epok'o se ni juĝ'u laŭ ĝi'a nom'o: Paf'il'pulv'o. Efektiv'e ĝi est'is antaŭ'e ŝat'at'a rajd'ĉeval'o de si'a mastr'o, la koler'em'a Van-Ripero, kiu est'is agres'em'a rajd'ant'o kaj impregn'um'is la best'o'n, pov'as est'i, je iom de si'a propr'a spirit'o, ĉar, kvankam ĝi hav'is mal'jun'a'n pane'int'a'n aspekt'o'n, kaŝ'iĝ'is en ĝi pli da diabl'ec'o ol en iu ajn jun'a ĉeval'o.

Ikabodo est'is taŭg'a figur'o por tia best'o. Li rajd'is kun mal'long'a'j pied'ing'o'j kiu'j lev'is li'a'j'n genu'o'j'n preskaŭ al la nivel'o de la sel'pomel'o. Li'a'j kubut'o'j el'ŝov'iĝ'is kiel akrid'krur'o'j. Li port'is si'a'n vip'o'n perpendikular'e en la man'o kiel sceptr'o'n. Dum li'a ĉeval'o antaŭ'e'n'trot'is, li'a brak'mov'ar'o mult'e pens'ig'is pri la bat'ad'o de flug'il'o'j. Mal'grand'a lan'ĉapel'o sid'is sur'supr'aĵ'e de li'a naz'o ĉar tiel oni rajt'us nom'i li'a'n mal'larĝ'a'n, stri'aspekt'a'n frunt'o'n. La bask'o de li'a nigr'a jak'o preskaŭ ating'is flirt'ant'e la vost'o'n de la ĉeval'o. Tiel aspekt'is Ikabodo kaj li'a rajd'best'o kiam ili el'ir'is tren'marŝ'ant'e la bar'il'pord'o'n de Johano Van-Ripero: aper'aĵ'o nepr'e mal'kutim'e renkont'at'a dum plen'a tag'lum'o.

Est'is bel'a aŭtun'a tag'o, kiel mi jam dir'is. La ĉiel'o est'is klar'a kaj trankvil'a kaj la natur'o sur'port'is tiu'n riĉ'a'n or'a'n livre'o'n kiu'n ni kun'lig'as ĉiam al la koncept'o de abund'o. La arb'ar'o'j vestiĝ'is en sobr'a'j brun'o'j kaj flav'o'j dum kelk'a'j'n pli mal'fort'a'j'n arb'o'j'n la frost'o'j jam vund'et'is, ili'n farb'int'e per bril'eg'a'j oranĝ'a'j, purpur'a'j kaj skarlat'a'j kolor'o'j. Glis'ant'a'j vic'o'j da sovaĝ'a'j anas'o'j komenc'is aper'i alt'nivel'e en la ĉiel'o. La boj'o de la sciur'o aŭd'iĝ'is el'ir'ant'e la fag- kaj hikori'bosk'o'j'n kaj de temp'o al temp'o la pens'em'a fajf'o de la koturn'o son'is en la najbar'a stopl'ej'o.

La bird'o'j ĝu'is si'a'j'n adiaŭ'banked'o'j'n. En la abund'o de si'a fest'ad'o ili flug'et'is, pep'ant'e kaj kapriol'ant'e, inter'arbust'e, inter'arb'e, kapric'a'j pro la kvant'o kaj la divers'ec'o ili'n ĉirkaŭ'ant'a'j. Vid'iĝ'is la honest'a vir'turd'o, la plej ŝat'at'a pred'aĵ'o de komenc'ant'a'j ĉas'ist'o'j, kun si'a laŭt'a, plend'em'a not'o; kaj la kvivit'ant'a'j merl'o'j, flug'ant'e en zibel'kolor'a'j nub'aĵ'o'j; kaj la orflugilspego, kun si'a'j karmezin'a hup'o, plen'form'a nigr'a gorĝ'o kaj bel'eg'a plum'ar'o; kaj la cedr'o'bird'o kun si'a'j ruĝ'pint'a'j flug'il'o'j kaj flav'pint'a vost'et'o kaj si'a Hispan'aspekt'a hup'ĉap'o; kaj la blu'a garol'o, tiu bru'a dand'o vest'it'a en pal'blu'a jak'o kaj blank'a'j sub'vest'aĵ'o'j, kriĉ'ant'e kaj babil'ant'e, kap'jes'ant'e kaj salt'ant'e kaj riverenc'ant'e, ŝajn'ig'ant'e dispon'i bon'a'j'n rilat'o'j'n kun ĉiu bosk'o'kant'ant'o.

Dum Ikabodo trot'et'is mal'hast'e laŭ'voj'e, li'a rigard'o, ĉiam serĉ'ant'e ĉiu'n simptom'o'n pri gastronomi'a abund'o, kontrol'is kun plezur'o la trezor'o'j'n de la bel'a aŭtun'o. Ĉiu'flank'e li rimark'is vast'a'j'n proviz'o'j'n da pom'o'j: iu'j pend'ant'a'j kun prem'a riĉ'ec'o sur'arb'e; ali'a'j kun'ig'it'a'j en korb'o'j kaj barel'o'j por la merkat'o; ceter'a'j amas'ig'it'a'j konus'form'e por la cidr'o'prem'il'o. Pli for'e li ek'vid'is grand'a'j'n kamp'o'j'n da Indi'an'maiz'o, kun ĝi'a'j or'kolor'a'j spik'o'j gvat'ant'a'j ekster'e'n el si'a'j foli'ar'a'j kovr'il'o'j kaj promes'ant'a'j ali'iĝ'i en kuk'et'o'j'n kaj rapid'puding'o'j'n. Al'don'e vid'iĝ'is, kuŝ'ant'e sub'maiz'e, flav'a'j kukurb'o'j, supr'e'n'turn'ant'e si'a'j'n bel'a'j'n rond'a'j'n ventr'o'j'n sun'o'direkt'e'n kaj antaŭ'anonc'ant'e si'a'j'n kvalit'o'j'n kiel luks'eg'a'j tort'o'j. Kaj baldaŭ post'e li preter'pas'is la bon'odor'a'j'n fagopir'kamp'o'j'n el'ŝveb'ig'ant'a'j'n abel'uj'a'n arom'o'n kaj dum li rigard'is tiu'j'n, kapt'is li'a'n mens'o'n dolĉ'a'j antaŭ'bild'o'j pri delikat'a'j pat'kuk'o'j, bon'e buter'it'a'j, garn'it'a'j de miel'o aŭ melas'o far la rafin'it'a kav'et'hav'a man'et'o de Katrino Van-Taselo.

Tiel nutr'ant'e si'a'n mens'o'n per mult'a'j dolĉ'a'j pens'o'j kaj "suker'a'j supoz'o'j", li vojaĝ'is laŭ'flank'e de mont'et'ar'o dispon'ant'a pri panoram'a vid'aĵ'o laŭ kelk'a'j el la plej bon'a'j pejzaĝ'o'j de potenc'a Hudson'o-River'o. La sun'o iom'post'iom'e rad'ir'ig'is si'a'n vast'a'n disk'o'n okcident'e'n. La larĝ'a sin'o de Tapan-Lag'o kuŝ'is sen'mov'e kaj vitr'o'aspekt'e, krom tio ke tie kaj tie mild'a ond'ad'o mov'iĝ'is kaj daŭr'ig'is la blu'a'n ombr'o'n de la for'a mont'o. Kelk'a'j sukcen'a'j nub'o'j ŝveb'is en la ĉiel'o sen unu'nur'a aer'spir'o por ili'n antaŭ'e'n'ir'ig'i. La horizont'o el'montr'is bel'a'n or'a'n kolor'aĵ'o'n kiu iom post iom trans'form'iĝ'is en pur'a'n pom'verd'o'n kiu si'a'vic'e ali'iĝ'is en la mal'hel'a'n blu'o'n de la mez'ĉiel'o. Oblikv'a lum'radi'o paŭz'is sur la arb'ar'a'j first'o'j de la klif'eg'o'j super'pend'ant'a'j kelk'a'j'n are'o'j'n de la river'o, pli'mal'hel'ig'ant'e la preskaŭ nigr'a'j'n griz'o'n kaj purpur'o'n de ili'a'j rok'a'j mur'o'j. For'distanc'e lant'ant'a slup'o, mal'supr'e'n'fal'ant'e laŭ la tajd'o'ritm'o dum ĝi'a vel'o pend'is sen'util'e kontraŭ'mast'e'n kaj la reflekt'o'j de la ĉiel'o spegul'iĝ'is en la trankvil'a akv'o, aspekt'is kiel ŝip'o pend'ant'a en la aer'o.

La tag'o jam vesper'iĝ'is kiam Ikabodo ating'is la kastel'o'n de S-ro Van-Taselo, plen'eg'a'n je la plej estim'at'a'j kaj sukces'int'a'j hom'o'j de la apud'a region'o. Mal'jun'a'j kultiv'ist'o'j—magr'a, led'vizaĝ'a gent'o—sur'port'ant'a'j hejm'far'it'a'j'n jak'o'j'n kaj pantalon'o'j'n, blu'a'j'n ŝtrump'o'j'n, grand'eg'a'j'n ŝu'o'j'n kaj bel'eg'a'j'n stan'aloj'a'j'n buk'o'j'n. Ili'a'j energi'a'j ŝrump'int'a'j edz'in'et'o'j vest'it'a'j en kap'form'a'j krisp'ig'it'a'j ĉap'o'j, long'tali'a'j et'rob'o'j, hejm'kudr'it'a'j sub'jup'o'j, kun tond'il'o'j kaj pingl'o'kusen'et'o'j kaj gaj'a'j kalikot'a'j poŝ'o'j pend'ant'a'j ekster'e. Plen'figur'a'j fraŭl'in'o'j, preskaŭ tiel antikv'a'mod'a'j kiel si'a'j patr'in'o'j, krom tie kie pajl'o'ĉapel'o, alt'kvalit'a ruband'o aŭ ebl'e blank'a frak'o, mal'kaŝ'is simptom'o'j'n de urb'a nov'iĝ'o. La fil'o'j, sur'port'ant'a'j mal'long'a'j'n kvadrat'rand'a'j'n jak'o'j'n hav'ant'a'j'n long'a'j'n vic'o'j'n da mir'ind'a'j latun'a'j buton'o'j kaj el'montr'ant'a'j kap'dors'a'j'n har'plekt'aĵ'o'j'n laŭ la mod'o de la epok'o, precip'e se ili sukces'is akir'i tiu'cel'a'n angil'haŭt'o'n, mult'e estim'at'a'n tra la region'o kiel potenc'a'n harnutrilon-kaj-fortik'ig'il'o'n.

Brom'o Ost'ar'o tamen est'is la hero'o de la scen'o, al'ven'int'e la kun'ven'o'n sur'dors'e de si'a plej ŝat'at'a rajd'best'o, Ĉio'risk'ul'o, est'aĵ'o, sam'e kiel li, plen'a je spirit'o kaj malic'o, kaj kiu'n kapabl'is mastr'i neni'u krom li. Li fam'iĝ'is efektiv'e kiel vir'o prefer'ant'a atak'em'a'j'n best'o'j'n em'ant'a'j'n efektiv'ig'i ĉiu'spec'a'j'n ruz'manovr'o'j'n konstant'e minac'ant'a'j'n la bon'fart'o'n de la rajd'ant'o, ĉar li opini'is ke obe'em'a, bon'kondut'a ĉeval'o mal'taŭg'as al verv'a knab'o.

Tre plaĉ'us al mi paŭz'i ĉi-tie por pri'medit'i la mond'o'n da ĉarm'o'j kiu ek'traf'is la rav'it'a'n rigard'o'n de mi'a hero'o kiam li en'ir'is la gast'o'salon'o'n de la Van-Tasela dom'eg'o. Ne tiu'j de la ar'o da plen'form'a'j jun'ul'in'o'j kun ili'a luks'a ekspozici'o de ruĝ'o kaj blank'o sed la mal'avar'a'j ĉarm'o'j de aŭtent'a Nederlanda kamp'ar'soci'a te'tabl'o en la riĉ'eg'a aŭtun'a sezon'o. Tiom da plad'o'j ŝarĝ'it'a'j de amas'o'j da divers'a'j, preskaŭ ne'pri'skrib'ebl'a'j kuk'o'j kiu'j'n sci'pov'as bak'i nur spert'a'j Nederlandaj dom'mastr'in'o'j! Inkluziv'iĝ'is la tim'ig'a past'o'kuk'o, la pli afabl'a ole'o'kuk'o kaj la krust'a kaj dis'pec'iĝ'em'a tord'bul'o; suker'kuk'o'j kaj buter'kuk'o'j, zingibr'o'kuk'o'j kaj miel'kuk'o'j kaj la tut'a kuk'o'famili'o. Apud tiu'j el'montr'iĝ'is pom'tort'o'j, persik'tort'o'j kaj kukurb'tort'o'j; kaj al'don'e tranĉ'aĵ'o'j da ŝink'o kaj bukan'it'a bov'aĵ'o; kaj post'e teler'o'j da bon'sapor'a'j konfit'it'a'j prun'o'j, persik'o'j, pir'o'j kaj cidoni'o'j; krom'e, rost'it'a'j aloz'o kaj kok'in'o'j; kun'e kun bovl'o'j da lakt'o kaj krem'o, ĉiu'j inter'aranĝ'it'e eg'e ĥaos'e, iom laŭ la ord'o de mi'a rakont'ad'o, dum mez'e de tiu'j—ni'a alt'a Ĉiel'o ben'u la lok'o'n—star'is la te'kruĉ'o, supr'e'n'lev'ant'e nub'o'j'n de vapor'o. Mank'as al mi spir'o kaj temp'o por pri'diskut'i tiu'n banked'o'n laŭ ĝi'a'j merit'o'j kaj mi eg'e avid'as re'pren'i la evolu'faden'o'n de mi'a rakont'ad'o. Feliĉ'e, Ikabodo Gru'o ne tiom hast'is kiel si'a histori'ist'o kaj li dec'e trakt'is ĉiu'n bon'gust'aĵ'o'n.

Li est'is bon'vol'a kaj dank'em'a person'o kies kor'o ŝvel'is sam'ritm'e kiel li'a korp'o kontent'iĝ'is kaj kies spirit'o vigl'iĝ'is post bon'a manĝ'ad'o sam'ritm'e kiel la spirit'o'j de ali'a'j vir'o'j post mult'a drink'ad'o. Krom'e, manĝ'ant'e, li ne pov'is mal'konsent'i ĉirkaŭ'pas'ig'i si'a'n rigard'o'n kaj sub'rid'i pri la ebl'o pov'i ek'estr'i iu'n tag'o'n tiu'n tut'a'n scen'o'n de preskaŭ ne'imag'ebl'a'j luks'o kaj riĉ'ec'o. Tiam li pens'is kiel rapid'e li si'n for'turn'os dis'de la mal'nov'a lern'dom'o, klak'ig'os la fingr'o'j'n antaŭ la vizaĝ'o de Johano Van-Ripero kaj ĉiu ceter'a avar'a patron'o, kaj ekster'dom'ig'os pied'bat'e ĉiu'n vagabond'a'n pedagog'o'n kuraĝ'int'a'n li'n nom'i kamarad'o.

Mult'aĝ'ul'o Baltuso Van-Taselo ĉirkaŭ'vag'ad'is inter si'a'j gast'o'j kun la vizaĝ'o dilat'it'a pro kontent'iĝ'o kaj bon'humor'o, sam'e rond'a kaj gaj'a kiel rikolt'sezon'a lun'o. Li'a'j gast'am'a'j atent'aĵ'o'j est'is mal'long'daŭr'a'j sed signif'o'plen'a'j, konsist'ant'e el man'prem'o'j, ŝultr'o'bat'et'o'j, laŭt'a'j ek'rid'o'j kaj urĝ'a'j invit'o'j: "Ek'manĝ'u! Vi'n proviz'u!"

Kaj nun la son'o de la muzik'o el'ir'ant'a la komun'ĉambr'o'n aŭ hal'o'n al'vok'is ĉiu'j'n al la bal'o. La muzik'ant'o est'is mal'jun'a griz'har'a Negr'o kiu jam de pli ol du'on'jar'cent'o rol'is kiel migr'a orkestr'o de la region'o. Li'a muzik'il'o est'is preskaŭ tiel mal'nov'a kaj el'uz'it'a kiel li mem. La plej grand'a'n part'o'n de la temp'o li sur'skrap'is du-tri kord'o'j'n, akompan'ant'e ĉiu'n arĉ'mov'o'n kun sam'temp'a kap'mov'o, antaŭ'e'n'klin'iĝ'ant'e preskaŭ ĝis'ter'e kaj pied'bat'ant'e ĉiu'n foj'o'n kiam al'ven'is danc'i nov'a par'o.

Ikabodo fier'is tiom pri si'a danc'kapabl'o kiel pri si'a'j kant'o'talent'o'j. Neni'a korp'o'membr'o, neni'a karn'o'fibr'o sen'okup'is ĉe li. Vid'int'e li'a'n mal'kompakt'e munt'it'a'n korp'o'fram'o'n en plen'a mov'iĝ'ad'o, klak'ad'e rond'ir'ant'a'n en la ĉambr'o, vi supoz'int'us ke Sankt'a Vit'o mem, tiu ben'it'a patron'o pri danc'ad'o, sur'scen'ej'iĝ'as propr'a'person'e antaŭ vi. Li est'is admir'at'a de ĉiu'j Negr'o'j de la bien'o kaj la ĉirkaŭ'ant'a komun'um'o kiu'j, kun'iĝ'int'e, ĉiu'aĝ'a'j, ĉiu'dimensi'a'j, konsist'ig'is piramid'aĵ'o'j'n da bril'a'j Nigr'a'j vizaĝ'o'j, star'ant'e amas'e ĉe ĉiu pord'o kaj fenestr'o, spekt'ad'ant'e kun rav'o la scen'o'n, rul'ant'e si'a'j'n blank'a'j'n okul'glob'o'j'n, el'montr'ant'e de orel'o al orel'o larĝ'e rid'et'ant'a'j'n vic'o'j'n da ebur'kolor'a'j dent'o'j.

Kiel la bub'o'skurĝ'ant'o pov'us kondut'i ali'e ol vigl'e kaj ĝoj'e? La mastr'in'o de li'a kor'o est'is li'a kun'danc'ant'in'o kaj rid'et'is afabl'e respond'e al li'a'j am'a'j okul'um'ad'o'j. Dum'e, Brom'o Ost'ar'o, eg'e frap'it'e de am'o kaj envi'o, sid'is sol'e kaj paŭt'e en for'a ĉambr'o'angul'o.

Kiam la danc'ad'o fin'iĝ'is, Ikabodo al'ir'is inter'parol'i kun ensembl'o da saĝ'ul'o'j sid'ant'a'j kaj fum'ant'a'j kun mal'jun'a Van-Taselo ĉe unu ekstrem'aĵ'o de la galeri'o kie ili klaĉ'ad'is pri antaŭ'a'j temp'o'j kaj rakont'is long'a'j'n anekdot'o'j'n pri la milit'o.

La region'o, en la temp'o pri kiu mi parol'as, est'is unu el tiu'j bon'favor'it'a'j lok'o'j en kiu'j kronik'o'j kaj hero'a'j vir'o'j abund'as. La Brit'a-Uson'a batal'lini'o etend'iĝ'is proksim'e al ĝi dum la milit'o. Ĝi rol'is tial kiel pri'rab'ej'o kiu'n infest'is rifuĝ'int'o'j, geril'ist'o'j kaj ĉiu'j spec'o'j de lim'lini'a kavalir'ec'o. Nun for'pas'is, kvankam apenaŭ, sufiĉ'e da temp'o por pov'ig'i ĉiu'n rakont'ant'o'n ornam'i si'a'n rakont'o'n per kelk'a'j bel'a'j fikci'o'j kaj, pro la mal'preciz'o de si'a'j memor'aĵ'o'j, si'n hero'ig'i en ĉiu rakont'at'a brav'aĵ'o.

Est'is la rakont'o pri Dofuo Martlingo, grand'korp'a, blu'barb'a Nederland'an'o preskaŭ kapt'int'a Brit'a'n fregat'o'n kun mal'nov'a naŭ'funt'a fer'kanon'o paf'ant'a ek'de kot'barikad'o, krom tio ke je la ses'a salv'o la arm'il'o eksplod'is. Kaj est'is la mal'jun'a sinjor'o—li rest'u anonim'a est'int'e ĝentil'hom'o tro riĉ'a por ke mi nom'u li'n nur rapid'vort'e—kiu, dum la batal'o de Blank'a-Eben'aĵ'ar'o, est'ant'e bon'eg'a defend'o'majstr'o, de'turn'is musk'et'kugl'o'n per et'a glav'o. Laŭ li'a raport'o la kugl'o ĉirkaŭ'zum'is la kling'o'n kaj for'karambol'is de sur la man'ŝirm'il'o kaj li pret'is cert'ig'i la raport'o'n ĉiu'moment'e, el'montr'ont'e la glav'o'n kun ties iom fleks'it'a ŝirm'il'o. Est'is plur'a'j ceter'a'j, egal'valor'e estim'iĝ'int'a'j sur la batal'kamp'o, neni'u el kiu'j mal'dub'is pri la grav'o de si'a propr'a ag'ad'o kaj la influ'o kiu'n tiu est'ig'is sur la fin'a'n venk'o'n.

Sed ĉiu'j tiu'j neniel grav'is kompar'e al la pli sukces'a'j legend'o'j pri fantom'o'j kaj aper'aĵ'o'j. La komun'um'o riĉ'as je tia'j legend'a'j trezor'o'j. Lok'a'j fabl'o'j kaj superstiĉ'o'j pli bon'e prosper'as en tiu'j izol'it'a'j, de long'e en'loĝ'at'a'j re'tir'iĝ'ej'o'j sed nun tret'as ili'n sub'pied'e la nomad'eg'a hom'amas'o aktual'e konsist'ig'ant'a la loĝ'ant'ar'o'n de la plej mult'nombr'a'j el ni'a'j kamp'ar'ej'o'j. Krom'e, fantom'o'j spert'as neni'a'n kuraĝ'ig'o'n en la plej'part'o el ni'a'j vilaĝ'o'j ĉar ili apenaŭ ĝu'as la temp'o'n fin'spert'i si'a'n unu'a'n dorm'et'o'n kaj si'n renvers'i en si'a'j tomb'o'j antaŭ ol ili'a'j tra'viv'int'a'j amik'o'j jam for'las'as la najbar'ej'o'n. Tial kiam ili el'tomb'iĝ'as nokt'e por ĉirkaŭ'promen'i, rest'as al ili neni'a'j vizit'ebl'a'j kon'at'o'j. Jen sen'dub'e la kial'o pro kiu ni nur mal'oft'e aŭd'as pri fantom'o'j escept'e kiam tem'as pri ni'a'j de long'e en'loĝ'at'a'j Nederlandaj komun'um'o'j.

La tuj'a kaŭz'o tamen—la oft'ec'o de super'natur'a'j rakont'o'j en tiu'j lok'o'j—atribu'ebl'as sen'dub'e al la proksim'ec'o de Dorm-Valet'o. Kontaĝ'o'n al'port'is la aer'o mem el'blov'ant'a tiu'n hant'ej'o'n. Ĝi el'spir'is etos'o'n de rev'o'j kaj fantazi'o'j infekt'ant'a'n la tut'a'n land'o'n. Plur'a'j Dorm-Valetanoj part'o'pren'is en la ĉe-Van-Tasela fest'o kaj, kiel kutim'e, dis'rakont'is si'a'j'n sovaĝ'a'j'n kaj mir'ind'a'j'n legend'o'j'n. Mult'a'j morn'a'j histori'et'o'j raport'iĝ'is pri funebr'a'j procesi'o'j, okaz'int'a'j kun mal'gaj'a'j plor'eg'o'j kaj plend'o'j proksim'e al la arb'eg'o, ankoraŭ star'ant'a en la najbar'ej'o, kie la bedaŭr'ind'a Major'o Andre'o pun'mort'is. Ankaŭ iom menci'iĝ'is la vir'in'o vest'it'a en blank'o kiu hant'is la sen'lum'a'n ravin'et'o'n ĉe Korak-Rok'eg'o kaj oft'e aŭd'iĝ'is kri'eg'ant'e en antaŭ'ŝtorm'a'j vintr'o'nokt'o'j, pere'int'e tie en la neĝ'o. Plej'part'e tamen tem'is kutim'e en la rakont'o'j pri la plej ŝat'at'a fantom'o de Dorm-Valet'o, la sen'kap'a rajd'ant'o, kiu aŭd'iĝ'is plur'a'j'n foj'o'j'n tre last'a'temp'e, patrol'ant'e la kamp'ar'o'n kaj, laŭ'raport'e, ŝnur'ant'e si'a'n ĉeval'o'n ĉiu'nokt'e inter la tomb'o'j de la preĝ'ej'a antaŭ'kort'o.

La izol'it'a situ'lok'o de la preĝ'ej'o, ek'de ĉiam ver'ŝajn'e, ig'as ĝi'n ŝat'at'a hant'ej'o de ĉagren'it'a'j spirit'o'j. Ĝi star'as sur alt'aĵ'et'o, ĉirkaŭ'at'e de robini'o'j kaj alt'eg'a'j ulm'o'j, de inter kiu'j ĝi'a'j dec'a'j, kalk'o'lakt'it'a'j mur'o'j el'bril'as modest'e, kiel Krist'an'a pur'ec'o trans'bril'ant'a la rul'kurten'o'j'n de la dorm'ĉambr'o. Mal'krut'a dekliv'o descend'as de ĝi ĝis arĝent'a akv'o'tavol'o ĉirkaŭ'lim'ig'at'a de alt'a'j arb'o'j inter kiu'j pov'as ek'vid'iĝ'i la blu'a'j mont'et'o'j de Hudson'o-River'o. Rigard'ant'e ĝi'a'n gazon'kort'o'n kie la sun'radi'o'j ŝajn'as dorm'ad'i tiom trankvil'e, oni pov'us supoz'i ke tie almenaŭ la mort'int'o'j rajt'as ripoz'i en pac'o.

Unu'flank'e de la preĝ'ej'o etend'iĝ'as larĝ'a bosk'o'valet'o laŭ kiu grand'a roj'o bru'eg'as inter romp'it'a'j rok'o'j kaj trunk'o'j de fal'int'a'j arb'o'j. Super profund'a, nigr'a part'o de la roj'o, ne mal'proksim'e dis'de la preĝ'ej'o, lign'o'pont'o antaŭ'a'temp'e trans'ĵet'iĝ'is. La al'ven'voj'o'n kaj la pont'o'n mem super'pend'ant'a'j arb'o'j dens'e ombr'ad'is, volv'ant'e tiu'last'a'n en mal'hel'o eĉ dum'tag'e sed est'ig'ant'e tim'ig'a'n nigr'eg'o'n dum'nokt'e.

Ĉi-tiu est'is unu el la plej ŝat'at'a'j hant'ej'o'j de la sen'kap'a rajd'ant'o kaj la lok'o kie li la plej oft'e renkont'iĝ'is. Oni rakont'is la spert'o'n de Mult'aĝ'ul'o Braŭvero, la plej herez'a el la pri'fantom'a'j mal'kred'ant'o'j. Li renkont'is la rajd'ant'o'n re'ven'ant'e de vizit'o al Dorm-Valet'o kaj dev'is ek'rajd'i sam'ĉeval'e mal'antaŭ'dors'e de la fantom'o. Ili galop'is tra'arbust'e-trapteride, trans'mont'et'e-trans'marĉ'e, ĝis ating'i la pont'o'n. Tie subit'e la rajd'ant'o ali'iĝ'is en skelet'o'n, ĵet'is la mal'jun'ul'o'n en la roj'o'n kaj for'ir'is en fulm'o kaj tondr'o, si'n lanĉ'ant'e super la arb'o'supr'aĵ'o'j'n.

Tuj egal'is tiu'n rakont'o'n tri mir'ind'a'j aventur'o'j de Brom'o Ost'ar'o, kiu pri'mok'is la galop'ant'a'n Hes'o'n, dir'ant'e ke tiu est'as nomad'a ĉarlatan'o. Li deklar'is ke kiam li re'ven'is unu nokt'o'n de najbar'a vilaĝ'o Singo-Singo kaj kiam devanc'is li'n tiu nokt'o'mez'a trup'an'o, li propon'is vet'rajd'i kun tiu kontraŭ bovl'o da punĉ'o. Li al'don'e raport'is ke li gajn'int'us la vet'o'n, ĉar Ĉio'risk'ul'o nepr'e venk'is la kobold'ĉeval'o'n. Tamen kiam ili ating'is la preĝ'ej'a'n pont'o'n, la Hes'o kabe'is kaj mal'aper'is en ek'a fajr'bril'o.

Ĉiu'j tiu'j raport'aĵ'o'j, rakont'it'e en tiu dorm'em'a sub'ton'o kun kiu hom'o'j parol'as en la mal'hel'o, dum la vizaĝ'o'j de la aŭskult'ant'o'j nur foj'e kaj re'foj'e ricev'is hazard'a'n reflekt'o'n de la ek'bril'o de iu pip'o, penetr'is profund'e en la mens'o'n de Ikabodo. Li respond'is reciprok'e per long'a'j el'tir'o'j prunt'e'pren'it'a'j de li'a ne'taks'ebl'a aŭtor'o Koton'o Matero, kaj al'don'is mult'a'j'n mir'ind'a'j'n event'o'j'n okaz'int'a'j'n en li'a de'nask'a ŝtat'o Konektikut'o kaj tim'ig'a'j'n vid'aĵ'o'j'n kiu'j'n li spert'is dum si'a'j ĉiu'nokt'a'j pied'promen'ad'o'j en Dorm-Valet'o.

Nun la festen'o fin'iĝ'is. La mal'jun'a'j kultiv'ist'o'j kun'ig'is si'a'j'n famili'o'j'n en si'a'j ĉar'o'j kaj aŭd'iĝ'is dum kelk'e da temp'o vetur'ant'e klak'ant'e laŭ la valet'a'j voj'o'j kaj trans la for'a'j'n mont'et'o'j'n. Kelk'a'j fraŭl'in'o'j rajd'is sur krom'sel'o'j mal'antaŭ si'a'j plej ŝat'at'a'j am'kandidat'o'j, kaj ili'a leĝer'kor'a rid'ad'o, miks'it'e kun la huf'bru'o de la ĉeval'o'j, eĥ'ad'is laŭ la silent'a'j bosk'o'teren'o'j, mal'laŭt'iĝ'ant'e pli kaj pli ĝis nepr'a fin'aŭd'iĝ'o—kaj la last'a'temp'a scen'o de bru'o kaj kapriol'ad'o ek'est'is silent'a kaj dezert'a. Ikabodo tamen iom lant'is, laŭ la kutim'o de kamp'ar'a'j am'ind'um'ant'o'j, por inter'parol'i kun la hered'ont'in'o, nepr'e konvink'it'e nun progres'i sur ĝis'sukces'a voj'o.

Kio okaz'is dum la intervju'o mi ne entrepren'u dir'i. Efektiv'e tio'n mi ne sci'as. Mi dev'as tim'i tamen ke io mis'iĝ'is ĉar, post mal'long'a temp'o, li ja ek'el'ir'is kun mal'feliĉ'a kaj morn'a mien'o. Ho, tiu'j vir'in'o'j! Tiu'j vir'in'o'j! Ĉu ebl'as ke tiu knab'in'o efektiv'ig'is kelk'a'j'n koket'a'j'n ruz'o'j'n si'a'j'n? Ĉu tio ke ŝi kuraĝ'ig'is la kompat'ind'a'n pedagog'o'n est'is nur'a artifik'o hav'ant'a la cel'o'n cert'ig'i venk'o'n kontraŭ li'a rival'o? La respond'o'n nur Ĉiel'o sci'as, ne mi! Sufiĉ'u dir'i ke Ikabodo el'ir'is ŝtel'paŝ'e kun la aspekt'o de kok'in'ej'a rab'ist'o, ne tiu de vir'in'kor'a konker'int'o. Rigard'ant'e nek dekstr'e'n nek mal'dekstr'e'n por ĉirkaŭ'kontrol'i la panoram'o'n de kamp'ar'a riĉ'ec'o pri kiu antaŭ'e li tiel oft'e avar'ĝoj'aĉ'is, li ir'is rekt'e al la stabl'o kaj, per plur'a'j energi'a'j man- kaj pied'bat'o'j, vek'is si'a'n rajd'best'o'n eg'e mal'ĝentil'e el la komfort'ej'o kie tiu ĝu'is profund'a'n dorm'ad'o'n, sonĝ'ant'e pri amas'eg'o'j da maiz'o kaj aven'o kaj vast'a'j val'o'j plen'a'j je fle'o kaj trifoli'o.

Est'is la nokt'a sorĉ'hor'o kiam Ikabodo, mal'ĝoj'kor'e kaj sen'kuraĝ'e, laŭ'ir'is si'a'n ĝis'hejm'a'n voj'o'n, laŭ la dekliv'o'j de la alt'a'j mont'et'o'j el'star'ant'a'j super Lant'o-Vilaĝ'o kaj kiu'j'n antaŭ'e en la post'tag'mez'o li tra'ir'is tiom ĝoj'e. La hor'o est'is sam'e morn'a kiel li mem. Mal'proksim'e sub li Tapan-Lag'o etend'is si'a'n mal'hel'a'n kaj mal'klar'a'n akv'o'dezert'o'n, el'montr'ant'e divers'lok'e alt'a'n mast'o'n de slup'o sid'ant'a trankvil'e ankr'it'e kontraŭ'ter'e. En la nepr'a nokt'o'mez'a silent'o li aŭd'is la boj'ad'o'n de gard'hund'o patrol'ant'a sur la kontraŭ'a bord'o de Hudson'o-River'o. Sed tio est'is tiel svag'a kaj mal'laŭt'a ke ĝi pri'konsci'ig'is ĉe li nur la mal'proksim'ec'o'n de tiu lojal'a kun'ir'ant'o de la hom'ar'o. Ceter'e, foj'e kaj re'foj'e, la long'daŭr'a kokerik'ad'o de iu vir'kok'o, hazard'e vek'it'a, eĥ'ad'is for'e, for'eg'e, el kultiv'ist'a dom'o situ'ant'a inter'mont'et'e, sed la bru'o ating'is li'a'j'n orel'o'j'n kiel sonĝ'son'o. Neni'a'j viv'o'sign'o'j sent'iĝ'is proksim'e al li, krom mal'oft'a gril'ĉirp'o aŭ ebl'e gutural'a ek'vibr'o de vir'ran'o kiu, loĝ'ant'e en najbar'a marĉ'o, dorm'is mal'komfort'e kaj ek'turn'iĝ'is sur'lit'e.

Ĉiu'j fantom'o- kaj kobold'o'rakont'o'j aŭd'it'a'j de li dum la post'tag'mez'o nun kun'amas'iĝ'is en li'a memor'o. La nokt'o pli kaj pli mal'hel'iĝ'is. La stel'o'j ŝajn'is sink'i pli profund'e en la ĉiel'o kaj pel'ant'a'j nub'o'j ili'n mal'aper'ig'is de temp'o al temp'o el li'a vid'kamp'o. Neniam li si'n sent'is tiel sol'ec'a kaj sen'ĝoj'a. Li al'proksim'iĝ'is krom'e la lok'o'n mem kie la event'o'j de mult'a'j el la fantom'rakont'o'j sur'scen'ej'iĝ'is. Mez'e de la voj'o el'star'is grand'eg'a tulip'arb'o kiu super'alt'is kiel gigant'o la ceter'a'j'n arb'o'j'n de la najbar'ej'o, konsist'ig'ant'e spec'o'n de orient'il'o. Ĝi'a'j branĉ'o'j, tord'it'a'j kaj fantazi'a'j, est'is tiel dik'a'j kiel la trunk'o'j de ordinar'a'j arb'o'j, klin'iĝ'ant'e preskaŭ ĝis'ter'e antaŭ ol re'lev'iĝ'i en la aer'o'n. Ĝi jam rol'is en la tragik'a raport'o pri la mal'bon'ŝanc'a Andre'o milit'kapt'it'a tre proksim'e, pro kio ĝi universal'e krom'nom'iĝ'is "la arb'o de Major'o Andre'o". La popol'amas'o konsider'is ĝi'n kun miks'aĵ'o da respekt'o kaj superstiĉ'o, du'on'e pro kompat'o pri la sort'o de ties mal'bon'fortun'a sam'nom'ul'o, du'on'e pro la rakont'o'j pri strang'a'j vid'aĵ'o'j kaj mal'gaj'a'j lament'ad'o'j kiu'j'n oni ĉirkaŭ'aŭd'ig'is pri ĝi.

Dum Ikabodo al'proksim'iĝ'is tiu'n tim'ind'a'n arb'o'n, li komenc'is lip'fajf'i. Li kred'is aŭd'i respond'a'n fajf'ad'o'n: tio est'is nur vent'o'blov'aĵ'o si'n pel'int'a akr'a'ton'e tra la sek'a'j branĉ'o'j. Kiam li al'ven'is iom pli proksim'e li opini'is ek'vid'i blank'aĵ'o'n pend'ant'a'n mez'arb'e: li paŭz'is kaj ĉes'is fajf'i. Kiam li rigard'is pli atent'e tamen li konsci'is ke tem'as pri lok'o kie fulm'o traf'is la arb'o'n kaj mal'kovr'is la sub'a'n blank'a'n lign'o'n. Subit'e li aŭd'is ĝem'ad'o'n. Li'a'j dent'o'j klak'et'ad'is kaj li'a'j genu'o'j bat'is kontraŭ'sel'e'n: tio est'is nur unu'a branĉ'eg'o frot'int'a du'a'n dum la vent'o ili'n ambaŭ vag'balanc'ad'is. Li preter'pas'is la arb'o'n sekur'e, sed li'n atend'is nov'a'j danĝer'o'j.

Proksim'um'e du'cent jard'o'j'n for de la arb'o et'a roj'o trans'ir'is la voj'o'n kaj en'ir'is kot'a'n, dens'bosk'a'n ter'kav'aĵ'o'n kon'at'a'n laŭ la nom'o Vilejo-Marĉ'o. Plur'a'j krud'a'j ŝtip'eg'o'j, apud'met'it'e, rol'is kiel trans'roj'a pont'o. Jen'flank'e de la voj'o kie la akv'o'flu'et'o en'ir'is la bosk'o'n, ar'o da kverk'o'j kaj kaŝtan'o'j, pez'eg'e implik'it'e per sovaĝ'a'j vit'o'j, ĵet'is kavern'spec'a'n mal'hel'o'n sur ĝi'n. Trans'ir'i tiu'n pont'o'n far'iĝ'is mal'facil'eg'a prov'o. Ĉe tiu sam'a lok'o mem la mal'bon'sort'a Andre'o kapt'iĝ'is kaj sub la kovr'aĵ'o est'ig'it'a de tiu'j kaŝtan'o'j kaj vit'o'j kaŝ'iĝ'is la fortik'a'j rajd'milic'an'o'j li'n surpriz'int'a'j. Ek'de tiam, eĉ hodiaŭ, ĉiu'j taks'as la lokal'o'n kiel hant'it'a'n roj'o'n kaj terur'frap'it'a'j est'as la sent'o'j de la lern'ej'a knab'o dev'ant'a ĝi'n preter'pas'i sol'a'person'e post la sun'sub'iĝ'o.

Dum li al'proksim'iĝ'is la river'et'o'n li'a kor'o komenc'is bat'eg'i. Li amas'ig'is tamen si'a'n tut'a'n rezolut'ec'o'n, pied'bat'is si'a'n ĉeval'o'n sur'ripar'e dek'du'o'n da foj'o'j kaj entrepren'is trans'ir'i hast'e la pont'o'n. Sed anstataŭ ek'kur'i antaŭ'e'n la pervers'a mal'jun'a best'aĉ'o flank'e'n'mov'iĝ'is, traf'ant'e la bar'il'o'n. Ikabodo, kies tim'o pli'grand'iĝ'is pro la prokrast'o, ek'tir'is la brid'rimen'o'n en la kontraŭ'a direkt'o kaj bat'is mal'avar'e per la kontraŭ'flank'a pied'o. Ĉio van'is. Li'a best'o ek'mov'iĝ'is, ver'dir'e, sed nur sukces'is en'plonĝ'i dens'ej'o'n da dorn'arbust'o'j kaj aln'o'j situ'ant'a'n ali'flank'e de la voj'o.

Nun la lern'ej'estr'o util'ig'is kaj vip'o'n kaj kalkan'o'n sur la sen'karn'a'j'n rip'o'j'n de la mal'jun'a Paf'il'pulv'o kiu antaŭ'e'n'hast'eg'is, snuf'ad'ant'e kaj ek'ronk'ant'e, tamen ek'sen'mov'iĝ'is apud la pont'o kun subit'o kiu preskaŭ antaŭ'e'n'ĵet'is super'kap'e si'a'n rajd'ant'o'n. En tiu sam'a moment'o la delikat'a aŭd'kapabl'o de la lern'ej'estr'a'j orel'o'j percept'is likv'aĵ'a'n apud'pont'a'n pied'paŝ'eg'o'n. En la mal'hel'a ombr'o de la bosk'o, sur la roj'rand'o, li ek'vid'is gigant'a'n, mis'form'a'n, nigr'a'n, tur'eg'ant'aĵ'o'n. Tiu rest'is sen'mov'e sed hav'is kun'tir'iĝ'int'a'n aspekt'o'n, kvazaŭ kolos'eg'a monstr'o pret'a si'n lanĉ'i kontraŭ la vojaĝ'ant'o'n.

La har'o'j de la tim'ig'it'a pedagog'o el'star'iĝ'is sur'kap'e pro terur'o. Kio'n far'i? Jam for'pas'is la oportun'o turn'iĝ'i kaj for'fuĝ'i. Krom'e, kiu'n ŝanc'o'n li hav'us eskap'i fantom'o'n aŭ kobold'o'n—se tem'is pri ti'aĵ'o—pov'ant'a'n sur'rajd'i la flug'il'o'j'n de la vent'o? Tial, est'ig'ant'e iom'a'n pseŭdo'kuraĝ'o'n, li demand'is balbut'ant'e: "Kiu vi est'as?" Neni'a'n respond'o'n li ricev'is. Li ripet'is la demand'o'n en ankoraŭ pli mal'trankvil'ton'a voĉ'o. Daŭr'e okaz'is neni'a respond'o. Nov'a'n foj'o'n li pied'bat'is la flank'o'j'n de la sen'mov'a Paf'il'pulv'o kaj, ferm'ant'e la okul'o'j'n, kun sen'intenc'a fervor'o ek'psalm'is preĝ'ej'a'n himn'o'n.

En tiu moment'o la tim'ig'a ombr'aĵ'o ek'mov'iĝ'is kaj, per'grimp'e, per'salt'e, subit'e ek'star'iĝ'is mez'e de la voj'o. Kvankam la nokt'o est'is mal'hel'a kaj morn'a, la form'o de la ne'kon'at'aĵ'o nun iom konstat'ebl'is. Ĝi ŝajn'is est'i vast'dimensi'a rajd'ant'o sid'ant'a sur fortik'fram'a nigr'a ĉeval'o. Ĝi far'is nek minac'a'n gest'o'n, nek afabl'a'n invit'o'n, prefer'ant'e si'n apart'ig'i ali'a'rand'e de la voj'o, antaŭ'e'n'trot'ant'e blind'a'flank'e de mult'aĝ'a Paf'il'pulv'o, kiu nun re'normal'iĝ'is post si'a'j tim'o kaj obstin'o.

Ikabodo, al kiu tiu strang'a nokt'o'mez'a kun'rajd'ant'o nepr'e mal'plaĉ'is, kaj memor'ant'e la aventur'o'n kiu'n Brom'o Ost'ar'o spert'is kun la Galop'ant'a Hes'o, pli'rapid'ig'is si'a'n ĉeval'o'n, esperant'e for'las'i la fremd'aĵ'o'n. Ankaŭ tiu tamen pli'rapid'ig'is si'a'n ĉeval'o'n, egal'ant'e la progres'o'n de Ikabodo. Tiu'last'a mal'rapid'iĝ'is, ek'promen'ad'paŝ'ig'is si'a'n best'o'n, intenc'ant'e lant'i mal'antaŭ'e—la ali'ul'o sam'e ag'is. Li'a kor'o komenc'is mal'fort'iĝ'i. Li ek'streb'is re'aktiv'ig'i si'a'n psalm'o'kant'ad'o'n sed li'a mal'sek'ig'it'a lang'o al'glu'iĝ'is al li'a palat'o kaj la not'o'j mort'is en li'a gorĝ'o. En la mal'bon'humor'a kaj obstin'a silent'o de tiu insist'a kun'ul'o kaŝ'iĝ'is io mister'a kaj eg'e tim'ig'a. La afer'o baldaŭ klar'iĝ'is.

Laŭ'grimp'ant'e iom'a'n dekliv'o'n relief'ig'ant'a'n kontraŭ'ĉiel'e'n la figur'o'n de li'a kun'vojaĝ'ant'o, gigant'e alt'a'n kaj en'volv'it'a'n en mantel'o, Ikabodo horor'eg'is, ek'konsci'ant'e ke tiu sen'kap'as. Li'a horor'o pli'grand'iĝ'is kiam li rimark'is ke la mank'ant'a'n kap'o'n, anstataŭ port'i ĝi'n sur'ŝultr'e, la fremd'aĵ'o-fremd'ul'o transport'is antaŭ si sur la sel'pomel'o. La terur'o de Ikabodo ating'is sen'esper'a'n nivel'o'n. Li streb'is instig'i Paf'il'pulv'o'n per kaskad'aĵ'o da man- kaj pied'bat'eg'o'j, dezir'ant'e per subit'a mov'iĝ'o preter'kur'eg'i si'a'n kun'ul'o'n, sed la fantom'o subit'mov'iĝ'is sam'ritm'e kiel li. Tial kun'e ili ek'kur'eg'is, vol'e mal'vol'e, dum ŝton'o'j for'flug'et'is kaj fajr'er'o'j ek'brul'et'is je ĉiu salt'o. La mal'pez'a'j vest'aĵ'o'j de Ikabodo flirt'ad'is en la aer'o dum li etend'is si'a'n long'a'n, magr'a'n korp'o'n super la kap'o de si'a ĉeval'o pro si'a avid'a dezir'o for'fuĝ'i.

Ili nun ating'is la voj'o'n kiu flank'e'n'turn'iĝ'as en la direkt'o al Dorm-Valet'o. Tamen Paf'il'pulv'o, laŭ'ŝajn'e sorĉ'it'e per demon'o, anstataŭ rest'i sur'voj'e, turn'iĝ'is kontraŭ'direkt'e'n kaj plonĝ'is impet'e laŭ'dekliv'e, descend'ant'e mal'rekt'a'flank'e. Tiu voj'o tra'ir'as sabl'a'n kav'aĵ'o'n ombr'at'a'n de arb'o'j dum preskaŭ kvar'on'mejl'o, kie ĝi trans'ir'as la pont'o'n tiam fam'a'n en lok'a'j fantom'rakont'o'j kaj ali'flank'e de kiu supr'e'n'ŝvel'as la verd'a mont'et'o sur kiu star'as la kalk'o'lakt'it'a preĝ'ej'o.

Ĝis nun la panik'o de la ĉeval'o hav'ig'is al ĝi'a mal'cert'a rajd'ant'o ŝajn'a'n avantaĝ'o'n en la konkurs'o. Bedaŭr'ind'e ĵus kiam li ating'is la mez'a'n punkt'o'n de la kav'aĵ'o, la sel'zon'o ced'is kaj li sent'is ĝi'n for'glit'i de sub li. Li man'kapt'is ĝi'n per'pomel'e kaj streb'is ĝi'n re'ten'i sur'ĉeval'e, tamen sen'sukces'e. Rest'is al li nur sufiĉ'e da temp'o por ĉirkaŭ'brak'i la kol'o'n de mult'aĝ'a Paf'il'pulv'o antaŭ ol la sel'o teren'fal'is kaj li aŭd'is si'a'n post'kur'ant'o'n ĝi'n tret'i sub'pied'e.

Dum'moment'e tra'pas'is li'a'n mens'o'n tim'o pri la koler'o de Johano Van-Ripero ĉar est'is la dimanĉ'a sel'o de tiu. Al la moment'o tamen mal'taŭg'is et'a'j tim'o'j. La kobold'o post'kur'is li'n proksim'eg'distanc'e kvazaŭ pret'a ek'rajd'i li'a'n post'aĵ'o'n mem kaj, est'ant'e mal'bon'lert'a ĉeval'ist'o, li spert'is grand'a'n ĝen'o'n pen'ad'ant'e re'ten'i si'a'n sid'poz'o'n. Foj'e li glit'is unu'flank'e'n; ali'foj'e, ali'flank'e'n. Mult'foj'e li sid'salt'is sur la alt'a krest'o de la ĉeval'a spin'o kun tiom da fort'eg'o ke li tim'is spert'i tuj'a'n tie'a'n korp'o'fend'iĝ'o'n.

Mal'ferm'aĵ'o en la arb'o'j nun kuraĝ'ig'is li'n esper'i ke la preĝ'ej'a pont'o proksim'as. La ŝancel'iĝ'ant'a reflekt'o de arĝent'a stel'o en la roj'o sci'ig'is al li ke li ne erar'as. Li vid'is la mur'o'j'n de la preĝ'ej'o lum'et'ant'a'j'n mal'hel'e sub la for'a'j arb'o'j. Li memor'is la lok'o'n kie mal'aper'is la fantom'a kontraŭ'star'ant'o de Brom'o Ost'ar'o. "Se mi nur sukces'os ating'i tiu'n pont'o'n," pens'is Ikabodo, "mi est'os sekur'a."

En tiu moment'o li aŭd'is la nigr'a'n ĉeval'o'n anhel'ant'a'n kaj blov'ant'a'n mal'antaŭ li. Li eĉ kred'is sent'i ĝi'a'n varm'a'n spir'ad'o'n. Nov'foj'a konvulsi'a pied'bat'o en la ripar'o'n kaj mult'aĝ'a Paf'il'pulv'o sur'salt'is la pont'o'n. Ĝi kur'eg'is tondr'o'bru'e trans la eĥ'ant'a'j'n tabul'o'j'n, ating'is la kontraŭ'a'n bord'o'n. Nun Ikabodo rigard'is mal'antaŭ'e'n kontrol'ant'e ĉu li'a post'sekv'ant'o mal'aper'os, laŭ'tradici'e, en ek'bril'o de fajr'o kaj sulfur'o. En tiu moment'o mem li vid'is la kobold'o'n el'star'iĝ'i en si'a'j pied'ing'o'j entrepren'ant'e antaŭ'e'n'lanĉ'i si'a'n kap'o'n kontraŭ la lern'ej'estr'o'n. Ikabodo streb'eg'is evit'i la horor'a'n misil'o'n sed li tro mal'fru'is. Ĝi traf'is li'a'n krani'o'n kun grand'eg'a kolizi'o kaj fal'ig'is li'n kap'o'n antaŭ'e'n en la polv'o'n. Paf'il'pulv'o, la nigr'a ĉeval'o kaj la kobold'rajd'ant'o li'n preter'pas'is, ĉiu'j tri, tornad'rapid'e.

La sekv'int'a'n maten'o'n la mal'jun'a ĉeval'aĉ'o trov'iĝ'is sen'sel'e antaŭ la bar'il'pord'o de si'a mastr'o. Dum ĝi'a brid'o kuŝ'is sub'pied'e ĝi solen'e maĉ'ad'is tie'a'n herb'o'n. Ikabodo ne aper'is maten'manĝ'hor'e. Tag'mez'hor'e li ne aper'is. La knab'o'j kun'ven'is ĉe la lern'ej'o kaj vag'promen'ad'is laŭ'bord'e de la roj'o. Neni'a lern'ej'estr'o. Johano Van-Ripero komenc'is iom mal'trankvil'iĝ'i pri la sort'o de la kompat'ind'a Ikabodo kaj si'a sel'o. Enket'o ek'est'iĝ'is kaj post zorg'a esplor'ad'o oni trov'is spur'o'j'n de li. En unu part'o de la voj'o ir'ant'a al la preĝ'ej'o oni trov'is la sel'o'n tret'it'a'n en la ter'o'n. La spur'o'j de ĉeval'huf'o'j, profund'e en'fiks'it'e en la voj'o kaj ver'ŝajn'e kun furor'a rapid'ec'o, konduk'is al la pont'o preter kiu, sur la bord'o de larĝ'a part'o de la river'et'o kie la akv'o flu'is pli profund'e kaj pli nigr'a'kolor'e, trov'iĝ'is la ĉapel'o de la mal'bon'ŝanc'a Ikabodo kaj proksim'e al ĝi frakas'it'a kukurb'o.

Oni pri'serĉ'is la roj'o'n, sen mal'kovr'i tamen la kadavr'o'n de la lern'ej'estr'o. Johano Van-Ripero, kiel ekzekuci'ant'o pri li'a hered'aĵ'o, kontrol'is la pak'o'n en'hav'ant'a'n li'a'j'n ĉiu'j'n sur'ter'a'j'n posed'aĵ'o'j'n. Tiu'j konsist'is el du ĉemiz'o'j kaj du'on'o; du kol'skarp'o'j; unu-du par'o'j da glat'lan'a'j ŝtrump'o'j; mal'nov'a ĝis'genu'a korduroj'a pantalon'o; rust'a raz'il'o; libr'o da psalm'himn'o'j kun mult'a'j korn'it'a'j paĝ'o'j; kaj romp'it'a diapazon'o.

Pri la libr'o'j kaj mebl'o'j de la lern'ej'o, ili aparten'is ĉiu'j al la komun'um'o krom Histori'o de Sorĉ'art'o, verk'it'a de Koton'o Matero; Nov-Angli'a Almanak'o; ceter'a libr'o pri sonĝ'o'j kaj sort'diven'ad'o kaj, en tiu'last'a, mal'mult'kost'a paper'foli'o sur'port'ant'a skrib'aĉ'aĵ'o'j'n kaj ink'makul'o'j'n far'it'a'j'n okaz'e de sen'sukces'a'j klopod'o'j kopi'i poem'o'j'n honor'ant'a'j'n la hered'ont'in'o'n de Van-Taselo. Tiu'j'n magi- kaj poezi'libr'o'j'n tuj brul'ig'is Johano Van-Ripero kiu decid'iĝ'is de tiam antaŭ'e'n ne plu eduk'ig'i si'a'j'n ge'fil'o'j'n ĉe'lern'ej'e, opini'ant'e ke laŭ li'a sci'o, la leg- kaj skrib'art'o'j neniam efektiv'ig'as bon'a'j'n rezult'o'j'n. Kiom ajn da mon'o la lern'ej'estr'o posed'is—li ricev'is si'a'n kvar'on'jar'a'n salajr'o'n nur unu-du tag'o'j'n antaŭ'e—li kun'port'is tio'n sen'dub'e sur'person'e en la moment'o de si'a mal'aper'o.

La mister'a event'o instig'is grand'a'n spekulativ'ad'o'n ĉe'preĝ'ej'e la sekv'int'a'n dimanĉ'o'n. Ar'o'j da spekt'ant'o'j kaj klaĉ'em'ul'o'j kun'iĝ'is en la preĝ'ej'a antaŭ'kort'o, ĉe la pont'o kaj tie kie trov'iĝ'is la ĉapel'o kaj la kukurb'o. Re'memor'iĝ'is la rakont'o'j de Braŭvero kaj Brom'o Ost'ar'o kaj tut'a repertuar'o da ceter'a'j sam'spec'a'j raport'aĵ'o'j. Kiam la diskut'part'o'pren'ant'o'j konsider'is ĉiu'j'n tiu'j'n kaj kompar'is ili'n kun la simptom'o'j de la koncern'a kaz'o, ili ŝancel'is la kap'o'n kaj fin'konklud'is ke Ikabodon la Galop'ant'a Hes'o for'transport'is. Pro tio ke li est'is fraŭl'o kaj ŝuld'is mon'o'n al neni'u, neni'u pas'ig'is plu'a'n temp'o'n mal'trankvil'iĝ'ant'e pri li. Oni trans'lok'ig'is la lern'ej'o'n al ali'a najbar'ej'o kie ali'a pedagog'o li'n anstataŭ'is.

Ver'e est'as ke mal'jun'a kultiv'ist'o vizit'int'a Nov-Jork'o'n plur'a'j'n jar'o'j'n post'e kaj dis'sci'ig'int'a'n la nun'a'n raport'o'n pri la fantom'a aventur'o, al'don'e inform'is ke Ikabodo Gru'o daŭr'e viv'as; ke li for'las'is la najbar'ej'o'n du'on'e pro tim'o pri la kobold'o kaj Johano Van-Ripero, du'on'e pro embaras'o pri si'a for'send'iĝ'o ĉe'man'e de la hered'ont'in'o; ke li trans'lok'iĝ'is al for'a region'o de la land'o; ke li tie instru'is kaj sam'temp'e fak'iĝ'is pri jur'o, advokat'iĝ'is, politik'ist'iĝ'is, kandidat'iĝ'is, ĵurnal'ist'iĝ'is kaj juĝ'ist'iĝ'is en mal'alt'tribunal'o.

Brom'o Ost'ar'o, kiu baldaŭ post la mal'aper'o de si'a rival'o edz'iĝ'is triumf'e kun la flor'iĝ'ant'a Katrino, ĉiam el'montr'is ĉio'sci'a'n mien'o'n kiam ajn oni rakont'is la aventur'o'n de Ikabodo kaj ĉiam ek'rid'eg'is plen'pulm'e kiam menci'iĝ'is la kukurb'o, pro kio kelk'a'j hom'o'j suspekt'is ke li sci'as pli long'e pri la afer'o ol li bon'vol'as raport'i.

La mult'aĝ'a'j kamp'ar'a'j edz'in'o'j, tamen, la plej bon'a'j juĝ'ant'o'j pri tiu'j afer'o'j, asert'as eĉ ĝis hodiaŭ mem ke Ikabodo for'ŝtel'iĝ'is per'e de super'natur'a'j rimed'o'j, ĉio kio est'as unu el la plej ŝat'at'a'j histori'et'o'j oft'e rakont'at'a'j en la najbar'ej'o ĉirkaŭ vintr'a'j vesper'fajr'o'j.

La pont'o far'iĝ'is pli ol iam fokus'punkt'o de superstiĉ'a mir'o kaj pov'as est'i ke jen la kial'o pro kiu dum last'a'temp'a'j jar'o'j oni ŝanĝ'is la itiner'o'n de la voj'o, rezult'e de kio ĝi nun al'ir'as la preĝ'ej'o'n laŭ'pas'ant'e la bord'o'n de la muel'lag'et'o.

For'las'it'e, la lern'ej'o baldaŭ mal'kompon'iĝ'is kaj ĝi'n ek'hant'is, laŭ'raport'e, la fantom'o de la mal'bon'ŝanc'a pedagog'o. Plug'knab'o'j, lant'ant'e sur la ĝis'hejm'a voj'o en trankvil'a somer'vesper'o, oft'e kred'as aŭd'i la voĉ'o'n de Ikabodo, ĉant'ant'a'n en for'a distanc'o mal'gaj'a'n psalm'o'melodi'o'n inter la pac'a'j sol'ec'ej'o'j de Dorm-Valet'o.

La antaŭ'a rakont'o raport'iĝ'as en preskaŭ la sam'mem'a'j vort'o'j en kiu'j mi aŭd'is ĝi'n raport'it'a'n ĉe korporaci'a kun'ven'o de la mult'aĝ'a urb'o Manhatuso, kun'ven'o kiu'n ĉe'est'is mult'a'j el la plej saĝ'a'j kaj plej estim'at'a'j burĝ'o'j de la urb'o. La rakont'int'o est'is afabl'a, kaduk'a, sinjor'em'a mal'jun'ul'o vest'it'a sal-kaj-pipr'o'kolor'e kaj el'montr'ant'a mal'ĝoj'e komik'a'n vizaĝ'o'n. Mi fort'e suspekt'is li'n est'i mal'riĉ'a ĉar li tiel kuraĝ'e klopod'is distr'i. Kiam li fin'rakont'is si'a'n histori'et'o'n, okaz'is mult'e da rid'ad'o kaj aprob'ad'o, precip'e ĉe du-tri deput'it'a'j magistrat'an'o'j tra'dorm'int'a'j la plej grand'a'n part'o'n el la rakont'o'temp'o.

Est'is tamen unu alt'a, sek'aspekt'a, mal'jun'a sinjor'o kun skarab'simil'a'j brov'o'j kiu el'montr'is serioz'a'n kaj iom sever'a'n mien'o'n dum la tut'a rakont'ad'o. Foj'foj'e li fald'is la brak'o'j'n, antaŭ'e'n'klin'is la kap'o'n, mal'supr'e'n'rigard'is, kvazaŭ kontrol'ant'e la plank'o'n, dum li pri'medit'ad'is iom'a'n dub'o'n. Li est'is unu el tiu'j si'n'gard'a'j hom'o'j kiu'j neniam rid'as krom respond'e al bon'eg'a kaŭz'o kiam ili'n sub'ten'as bon'senc'o kaj just'ec'o. Kiam la gaj'ec'o de la ali'a'j ĉe'est'ant'o'j fin'est'iĝ'is kaj re'est'iĝ'is silent'o, li apog'is unu brak'o'n sur la brak'o'n de si'a seĝ'o kaj, ark'ig'int'e la ali'a'n, demand'is, kun eg'e saĝ'a'j kap'mov'o kaj brov'kun'prem'o, kio est'as la moral'aĵ'o de la rakont'o kaj kio'n ĝi pruv'as?

La rakont'int'o, kiu lip'e'n'lev'ad'is glas'o'n da vin'o, kiel post'labor'a'n re'freŝ'aĵ'o'n, paŭz'is moment'o'n, rigard'is si'a'n demand'int'o'n kun mien'o de sen'fin'a respekt'o, tiam mal'supr'e'n'ig'is la glas'o'n tre mal'rapid'e ĝis'tabl'e kaj deklar'is ke la rakont'o cel'as pruv'i, laŭ la plej fort'a logik'o, la jen'o'n:

"Ne est'as viv'o'situaci'o kiu ne hav'ig'as avantaĝ'o'j'n kaj plezur'o'j'n kondiĉ'e ke ni konsider'u ŝerc'o'n nur kiel ŝerc'o'n."

"Rezult'e, kiu rajd'as konkurs'e kontraŭ kobold'o'j, tiu pov'as sen'dub'e spert'i mal'facil'a'n rajd'ad'o'n."

"Tial, se kamp'ar'a lern'ej'estr'o mal'sukces'as si'n edz'ig'i al Nederlanda hered'ont'in'o, cert'e tio est'as sekur'a paŝ'o en la direkt'o al alt'nivel'a estim'o en la land'o."

La si'n'gard'a mal'jun'a sinjor'o kun'prem'is la brov'o'j'n dek'obl'e pli streĉ'e post la klar'ig'o, eg'e perpleks'ig'it'e par la rezon'ad'o de la silogism'o; dum'e, ŝajn'is al mi, la sal-kaj-pipr'e vest'it'a vir'o fiks'rigard'is li'n kun iom triumf'a vizaĝ'aĉ'o. Temp'o'fin'e la serioz'ul'o koment'is ke ĉio tio tre bon'as. Tamen, li'a'opini'e, la rakont'o iom tro'ig'as. Ĝi hav'as unu-du punkt'o'j'n pri kiu'j li dub'as.

"Kred'u mi'n, sinjor'o," respond'is la rakont'int'o. "Rilat'e al tiu afer'o, mi mem ne kred'as du'on'o'n el ĝi."

  
  
  
  
  
  
End of Project Gutenberg's La Legendo de Dorm-Valeto, by Washington Irving  
  
*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK LA LEGENDO DE DORM-VALETO ***  
  
***** This file should be named 19293-h.htm or 19293-h.zip *****  
This and all associated files of various formats will be found in:  
        http://www.gutenberg.org/1/9/2/9/19293/  
  
Produced by Robert L. Read, William Patterson and the  
Online Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net  
  
  
Updated editions will replace the previous one--the old editions  
will be renamed.  
  
Creating the works from public domain print editions means that no  
one owns a United States copyright in these works, so the Foundation  
(and you!) can copy and distribute it in the United States without  
permission and without paying copyright royalties.  Special rules,  
set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to  
copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to  
protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project  
Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you  
charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you  
do not charge anything for copies of this eBook, complying with the  
rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose  
such as creation of derivative works, reports, performances and  
research.  They may be modified and printed and given away--you may do  
practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is  
subject to the trademark license, especially commercial  
redistribution.  
  
  
  
*** START: FULL LICENSE ***  
  
THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE  
PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK  
  
To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free  
distribution of electronic works, by using or distributing this work  
(or any other work associated in any way with the phrase "Project  
Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project  
Gutenberg-tm License (available with this file or online at  
http://gutenberg.org/license).  
  
  
Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm  
electronic works  
  
1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm  
electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to  
and accept all the terms of this license and intellectual property  
(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all  
the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy  
all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.  
If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project  
Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the  
terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or  
entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.  
  
1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be  
used on or associated in any way with an electronic work by people who  
agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few  
things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works  
even without complying with the full terms of this agreement.  See  
paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project  
Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement  
and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic  
works.  See paragraph 1.E below.  
  
1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"  
or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project  
Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the  
collection are in the public domain in the United States.  If an  
individual work is in the public domain in the United States and you are  
located in the United States, we do not claim a right to prevent you from  
copying, distributing, performing, displaying or creating derivative  
works based on the work as long as all references to Project Gutenberg  
are removed.  Of course, we hope that you will support the Project  
Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by  
freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of  
this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with  
the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by  
keeping this work in the same format with its attached full Project  
Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.  
  
1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern  
what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in  
a constant state of change.  If you are outside the United States, check  
the laws of your country in addition to the terms of this agreement  
before downloading, copying, displaying, performing, distributing or  
creating derivative works based on this work or any other Project  
Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning  
the copyright status of any work in any country outside the United  
States.  
  
1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:  
  
1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate  
access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently  
whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the  
phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project  
Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,  
copied or distributed:  
  
This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with  
almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or  
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included  
with this eBook or online at www.gutenberg.org  
  
1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived  
from the public domain (does not contain a notice indicating that it is  
posted with permission of the copyright holder), the work can be copied  
and distributed to anyone in the United States without paying any fees  
or charges.  If you are redistributing or providing access to a work  
with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the  
work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1  
through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the  
Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or  
1.E.9.  
  
1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted  
with the permission of the copyright holder, your use and distribution  
must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional  
terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked  
to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the  
permission of the copyright holder found at the beginning of this work.  
  
1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm  
License terms from this work, or any files containing a part of this  
work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.  
  
1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this  
electronic work, or any part of this electronic work, without  
prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with  
active links or immediate access to the full terms of the Project  
Gutenberg-tm License.  
  
1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,  
compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any  
word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or  
distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than  
"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version  
posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),  
you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a  
copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon  
request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other  
form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm  
License as specified in paragraph 1.E.1.  
  
1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,  
performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works  
unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.  
  
1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing  
access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided  
that  
  
- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from  
     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method  
     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is  
     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he  
     has agreed to donate royalties under this paragraph to the  
     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments  
     must be paid within 60 days following each date on which you  
     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax  
     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and  
     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the  
     address specified in Section 4, "Information about donations to  
     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."  
  
- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies  
     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he  
     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm  
     License.  You must require such a user to return or  
     destroy all copies of the works possessed in a physical medium  
     and discontinue all use of and all access to other copies of  
     Project Gutenberg-tm works.  
  
- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any  
     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the  
     electronic work is discovered and reported to you within 90 days  
     of receipt of the work.  
  
- You comply with all other terms of this agreement for free  
     distribution of Project Gutenberg-tm works.  
  
1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm  
electronic work or group of works on different terms than are set  
forth in this agreement, you must obtain permission in writing from  
both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael  
Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the  
Foundation as set forth in Section 3 below.  
  
1.F.  
  
1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable  
effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread  
public domain works in creating the Project Gutenberg-tm  
collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic  
works, and the medium on which they may be stored, may contain  
"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or  
corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual  
property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a  
computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by  
your equipment.  
  
1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right  
of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project  
Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project  
Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project  
Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all  
liability to you for damages, costs and expenses, including legal  
fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT  
LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE  
PROVIDED IN PARAGRAPH F3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE  
TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE  
LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR  
INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH  
DAMAGE.  
  
1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a  
defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can  
receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a  
written explanation to the person you received the work from.  If you  
received the work on a physical medium, you must return the medium with  
your written explanation.  The person or entity that provided you with  
the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a  
refund.  If you received the work electronically, the person or entity  
providing it to you may choose to give you a second opportunity to  
receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy  
is also defective, you may demand a refund in writing without further  
opportunities to fix the problem.  
  
1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth  
in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER  
WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO  
WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.  
  
1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied  
warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.  
If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the  
law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be  
interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by  
the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any  
provision of this agreement shall not void the remaining provisions.  
  
1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the  
trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone  
providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance  
with this agreement, and any volunteers associated with the production,  
promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,  
harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,  
that arise directly or indirectly from any of the following which you do  
or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm  
work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any  
Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.  
  
  
Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm  
  
Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of  
electronic works in formats readable by the widest variety of computers  
including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists  
because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from  
people in all walks of life.  
  
Volunteers and financial support to provide volunteers with the  
assistance they need, is critical to reaching Project Gutenberg-tm's  
goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will  
remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project  
Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure  
and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.  
To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation  
and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4  
and the Foundation web page at http://www.pglaf.org.  
  
  
Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive  
Foundation  
  
The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit  
501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the  
state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal  
Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification  
number is 64-6221541.  Its 501(c)(3) letter is posted at  
http://pglaf.org/fundraising.  Contributions to the Project Gutenberg  
Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent  
permitted by U.S. federal laws and your state's laws.  
  
The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.  
Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered  
throughout numerous locations.  Its business office is located at  
809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email  
business@pglaf.org.  Email contact links and up to date contact  
information can be found at the Foundation's web site and official  
page at http://pglaf.org  
  
For additional contact information:  
     Dr. Gregory B. Newby  
     Chief Executive and Director  
     gbnewby@pglaf.org  
  
  
Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg  
Literary Archive Foundation  
  
Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide  
spread public support and donations to carry out its mission of  
increasing the number of public domain and licensed works that can be  
freely distributed in machine readable form accessible by the widest  
array of equipment including outdated equipment.  Many small donations  
($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt  
status with the IRS.  
  
The Foundation is committed to complying with the laws regulating  
charities and charitable donations in all 50 states of the United  
States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a  
considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up  
with these requirements.  We do not solicit donations in locations  
where we have not received written confirmation of compliance.  To  
SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any  
particular state visit http://pglaf.org  
  
While we cannot and do not solicit contributions from states where we  
have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition  
against accepting unsolicited donations from donors in such states who  
approach us with offers to donate.  
  
International donations are gratefully accepted, but we cannot make  
any statements concerning tax treatment of donations received from  
outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.  
  
Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation  
methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other  
ways including checks, online payments and credit card donations.  
To donate, please visit: http://pglaf.org/donate  
  
  
Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic  
works.  
  
Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm  
concept of a library of electronic works that could be freely shared  
with anyone.  For thirty years, he produced and distributed Project  
Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.  
  
  
Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed  
editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.  
unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily  
keep eBooks in compliance with any particular paper edition.  
  
  
Most people start at our Web site which has the main PG search facility:  
  
     http://www.gutenberg.org  
  
This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,  
including how to make donations to the Project Gutenberg Literary  
Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to  
subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.